ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Πρὸς τοὺς ἀπανταχοῦ Ὀρθοδόξους.

Κρατώμεν τῆς ὁμολογίας, ἥν παρελάβομεν ἄδολον, παρά τηλικούτων ἀνδρῶν, ἀποστρεφόμενοι πάντα νεωτερισμόν, ὡς ὑπαγόρευμα τοῦ Διαβόλου.Ὁ δεχόμενος νεωτερισμόν, κατελέγχει ἐλλειπή τὴν κεκηρυγμένην Ὁρθόδοξον πίστην.
Ἀλλ’ αὔτη πεπληρωμένη ἤδη ἐσφράγισται, μὴ ἐπιδεχόμενη μήτε μείωσιν, μήτε αὔξησιν, μήτε ἀλλοίωσιν, καὶ ὁ τολμών ἤ πράξαι ἤ συμβουλεύσαι ἤ διανοηθήναι τοῦτο, ἤδη ἠρνήθη τὴν πίστιν τοῦ Χριστού, ἤδη ἐκουσίως καθυπεβλήθη εἰς τὸ αἰώνιον ἀνάθεμα, διὰ τὸ βλασφημεῖν εἰς τὸ Πνεύμα τὸ Ἅγιον, ὡς τάχα μὴ ἀρτίως λαλήσαν ἐν ταῖς Γραφαῖς καὶ Οἰκουμενικαῖς Συνόδοις…Ἄπαντες οὐν οἱ νεωτερίζοντες ἤ αἰρέσει ἤ σχίσματιἐκουσίως ἐνεδύθησαν κατάρα ὡς ἰμάτιον (Ψαλμ-ΡΗ’18), κἄν τε Πάπαι, κἄν τε Πατριάρχαι, κἄν τε κληρικοί, κἄν τε λαϊκοί, κἄν Ἄγγελος ἐξ Οὐρανοῦ.

Ἄνθιμος ἐλέω Θεοῦ Ἀρχιεπίσκοπος Κων/πόλεως Νέας Ρώμης ἤ Οἰκουμ. Πατρ.
Ἰερόθεος ἐλέω Θεοῦ Πάπας καὶ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας καὶ πᾶσης Αἰγύπτου.
Μεθόδιος ἐλέω Θεοῦ Πατριάρχης Ἀντιοχείας.
Κύριλλος ἐλέω Θεοῦ Πατριάρχης Ἰεροσολύμων.
Καὶ αἱ περὶ αὐτοὺς Ἱεραὶ Συνόδοι.
Ἐν Κωνσταντινούπολει τὸ σωτήριον ἔτος 1848.

Κύριε Κύριε, οὐ τῷ σῷ ὀνόματι προεφητεύσαμεν,

«....πολλοὶ ἐροῦσίν μοι ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, Κύριε Κύριε, οὐ τῷ σῷ ὀνόματι προεφητεύσαμεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δαιμόνια ἐξεβάλομεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δυνάμεις πολλὰς ἐποιήσαμεν; καὶ τότε ὁμολογήσω αὐτοῖς ὅτι Οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς· ἀποχωρεῖτε ἀπ' ἐμοῦ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν (Κατά Ματθ. 21-24) 2)

Δεν είστε θύμα, είστε θύτης. κ. Πρωθυπουργέ, !!!!

Δεν είστε θύμα, είστε θύτης. κ. Πρωθυπουργέ, !!!!
ΤΙ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΊΝΕΤΕ, Κ. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΈ;

μη πλανάσθε· ούτε πόρνοι ούτε ειδωλολάτραι ούτε μοιχοί

Ο Απόστολος Παύλος λέει «…μη πλανάσθε· ούτε πόρνοι ούτε ειδωλολάτραι ούτε μοιχοί ούτε μαλακοί ούτε αρσενοκοίται 10 ούτε πλεονέκται ούτε κλέπται ούτε μέθυσοι, ου λοίδοροι, ουχ άρπαγες βασιλείαν Θεού ου κληρονομήσουσι. 11 και ταύτά τινες ήτε· αλλά απελούσασθε, αλλά ηγιάσθητε, αλλά εδικαιώθητε εν τω ονόματι του Κυρίου Ιησού και εν τω Πνεύματι του Θεού ημών.» (Α’ Κορ.6:9-11).

ΑΓΑΠΗ ΕΝ ΑΛΗΘΕΙΑ

ΑΓΑΠΗ ΕΝ ΑΛΗΘΕΙΑ..ΚΑΤΑ ΤΟΝ Γ.ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΗΤΑΝ [ Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΠΙ ΤΩΝ ΣΥΧΡΟΝΩΝ ΤΟΥ ΚΑΙ Η ΤΡΑΧΥΤΙΤΑ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ].Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΚΡΙΝΕΙ ΚΑΙ ΔΙΚΑΖΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΝΗΡΟ. ΑΥΤΗ ΕΙΝΕ Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ -ΣΤΑΥΡΟΥ - ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΛΟΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΣΜΟΣ.

έλειπαν 13 ολόκληρες ημέρες,

Όσο κι αν ψάξετε, σε οποιοδήποτε αρχείο των ελληνικών ληξιαρχείων, δεν πρόκειται να βρείτε ούτε έναν Έλληνα ή Ελληνίδα που να έχει καταχωρηθεί με ημερομηνία γέννησης από 16 έως 28 Φεβρουαρίου 1923! Αυτό αποκαλύπτει ο κ. Διονύσης Σιμόπουλος, Διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου. Όχι, φυσικά, γιατί δεν.... είχαμε ούτε μία γέννα σε μία ολόκληρη περίοδο 13 ημερών, αλλά γιατί απλούστατα το 1923 είχε μόνο 352 ημέρες"! Όπως εξηγεί ο κ. Σιμόπουλος, από τον Φεβρουάριο του 1923, έλειπαν 13 ολόκληρες ημέρες, δηλαδή το διάστημα μεταξύ 16 και 28 Φεβρουαρίου, ο ήλιος αποκοιμήθηκε, καί ξύπνησε μετά από 13 μέρας..

ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἡμεῖς ἢ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγελίζηται ὑμῖν παρ' ὃ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω»

Ο Απόστολος Παύλος μας λέγει: «ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἡμεῖς ἢ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγελίζηται ὑμῖν παρ' ὃ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω». Τολμηρό αυτό που μας λέγει ο απόστολος Παύλος! «ἢ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ»!! Φαντάζεστε αυτούς που αρέσκονται εις τα θαύματα να έβλεπαν άγγελο να τους λέγει «ακολουθήστε το νέο ημερολόγιο των Παπών της Δύσεως»!!! Εως και αυτόν τον ίδιο τον Παύλο θα αναθεμάτιζαν!!!

Εσύ σε ποια Εκκλησία ανήκεις;

‎"Κρείττων γὰρ ἐπαινετὸς πόλεμος εἰρήνης χωριζούσης Θεοῦ· καὶ διὰ τοῦτο τὸν πραῢν μαχητὴν ὁπλίζει τὸ Πνεῦμα, ὡς καλῶς πολεμεῖν δυνάμενον" Γρηγόριος ο Θεολόγος «Εσύ σε ποια Εκκλησία ανήκεις; Σε αυτήν του Βυζαντίου, της Ρώμης, της Αντιόχειας, της Αλεξάνδρειας ή της Ιερουσαλήμ;;;;; Τότε ο δίκαιος απάντησε σοφά: «Ο Κύριός μας Χριστός χαρακτήρισε Καθολική Εκκλησία εκείνη την Εκκλησία, η οποία διατηρεί την αληθινή και ομολογιακή παρακαταθήκη της πίστης.!!!!!! αγίου Μαξίμου Ομολογητού:

δύο μορφές ταπεινώσεως

«Υπάρχουν δε δύο μορφές ταπεινώσεως, όπως ακριβώς και δύο μορφές υπερηφάνειας. Η πρώτη υπερηφάνεια είναι όταν εξουθενώνει κανείς τον αδελφό του, όταν τον εξευτελίζει σαν να μη είναι τίποτα και θεωρεί τον εαυτό του ανώτερό του. Αν αυτός που θα πέσει σε αυτήν την υπερηφάνεια δεν φροντίσει γρήγορα με τη κατάλληλη προσοχή και επιμέλεια να διορθωθεί σιγά -σιγά φτάνει στην δεύτερη υπερηφάνεια και καταντά να υπερηφανεύεται απέναντι στον ίδιο τον Θεό και να πιστεύει πως οτιδήποτε κατορθώνει οφείλεται στις δυνάμεις του και όχι στον Θεό. Πραγματικά αδελφοί μου, κάποτε είδα έναν που είχε καταντήσει στην ελεεινή αυτή κατάσταση. Στην αρχή αν του έλεγε κανένας αδελφός κάτι τον έφτυνε και έλεγε: ‘’Ποιος είναι αυτός; Δεν αξίζει κανένας παρά μόνο ο Ζωσιμάς και οι μαθητές του’’. Μετά άρχισε να εξευτελίζει και αυτούς και να λέει: ‘’Δεν αξίζει κανένας παρά μόνο ο Μακάριος’’. Και μετά από λίγο άρχισε πάλι να λέει: ‘’Τι είναι ο Μακάριος; Τιποτένιος, μόνο ο Βασίλειος και ο Γρηγόριος αξίζουν’’. Μετά από λίγο άρχισε και αυτούς να τους εξευτελίζει λέγοντας: ‘’Τι είναι ο Βασίλειος και τι είναι ο Γρηγόριος; Τιποτένιοι. Μόνο ο Πέτρος και ο Παύλος αξίζουν’’. Του λέω: ‘’Πραγματικά αδελφέ μου και αυτούς θα τους απορρίψεις’’. Πιστέψετε με, μετά από λίγο καιρό άρχισε να λέει: ‘’Τι είναι ο Πέτρος και ο Παύλος; Τιποτένιοι. Μόνο η Αγία Τριάδα αξίζει’’. Μετά υπερηφανεύτηκε και εναντίον του ίδιου του Θεού και έτσι έχασε τα λογικά του. Για αυτό πρέπει να αγωνιζόμαστε αδελφοί μου, εναντίον της πρώτης υπερηφάνειας για να μην καταλήξουμε μετά από λίγο στην τέλεια υπερηφάνεια».

(Αββά Δωρόθεου, Έργα Ασκητικά, Διδασκαλία περί ταπεινοφροσύνης, σελ. 129).

ΤΟ ΝΕΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΩΣ ΘΗΡΙΟ !!!!

Ἰδού τί γράφει εἰς τήν «ΟΜΟΛΟΓΙΑΝ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΙΣΤΕΩΣ» σελίς 4, ὁ κλεινός Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Δοσίθεος:

«Τέσσαρα μεγάλα θηρία ἐγέννησεν ὁ ΙΣΤ’ αἰών: Τήν αἴρεσιν τοῦ Λουθήρου, τήν αἴρεσιν τοῦ Καλβίνου, τήν αἴρεσιν τῶν Γιεζουβιτῶν, (Ἰησουιτῶν. Τάγμα θανάτου τοῦ Πάπα. Σκοπός του ἡ διάδοσις τοῦ Παπισμοῦ καί ἡ ὑποταγή ὅλων ὑπό τόν Πάπα) καί τήν αἴρεσιν τοῦ Νέου Καλενδαρίου· (Σ.σ. ἡμερολογίου). … κατά δέ τῆς αἱρέσεως τοῦ Νέου Καλενδαρίου ἀπεφάνθη ἡ ἐν Κων/πόλει μεγάλη Οἰκουμενική Σύνοδος τῶ 1593».Ο ΙΕΡΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗ Δοσίθεος: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟ ΝΕΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΩΣ ΘΗΡΙΟ !!!!.


Ο ΑΓΙΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΜΑΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙ ΣΥΧΝΑ ΣΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΡΑΠΤΑ ΤΟΥ ΔΟΣΙΘΕΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ Ο ΙΔΙΟΣ ΑΠΟΚΑΛΕΙ ΙΕΡΟ..

.

Ο ΔΟΣΙΘΕΟΣ ΗΤΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΣΠΑΝΙΟΤΑΤΗ ΜΟΡΦΩΣΗ. Η ΔΩΔΕΚΑΒΙΒΛΟΣ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑ ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥΣ.

ὀφθαλμὸν μὲν ἐκκόψωμεν

Βαδίζοντες δὲ τὴν ἀπλανῆ καὶ ζωηφόρον ὁδόν, ὀφθαλμὸν μὲν ἐκκόψωμεν σκανδαλίζοντα· μὴ τὸν αἰσθητόν, ἀλλὰ τὸν νοητόν· οἷον ἐὰν ὁ ἐπίσκοπος ἢ ὁ πρεσβύτερος, οἱ ὄντες ὀφθαλμοὶ τῆς Ἐκκλησίας, κακῶς ἀναστρέφωνται καὶ σκανδαλίζωσι τὸν λαόν, χρὴ αὐτοὺς ἐκβάλλεσθαι. Συμφέρον γὰρ ἄνευ αὐτῶν συναθροίζεσθαι εἰς εὐκτήριον οἶκον, ἢ μετ' αὐτῶν ἐμβληθῆναι, ὡς μετὰ Ἄννα καὶ Καϊάφα, εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός.

Ὁ ἅγιος Θεόδωρος Στουδίτης, ἀκολουθώντας τὸ Μ. Ἀθανάσιο, ἀπαγορεύει τὴν «κοινωνία» ὄχι μόνο μὲ αἱρετικούς, ἀλλὰ καὶ μὲ ἐκείνους ποὺ ἐπικοινωνοῦν μὲ αἱρετικούς. Λέγει:
«τοῦ τε Ἁγίου Ἀθανασίου προστάσσοντος μηδεμίαν κοινωνίαν ἔχειν ἡμᾶς πρὸς τοὺς αἱρετικούς, ἀλλὰ μὴν μηδὲ πρὸς τοὺς κοινωνοῦντας μετὰ τῶν ἀσεβῶν»
(Ἐπιστολαί, 466, l.17-18).

Καὶ ὁ Πατριάρχης Κων/πόλεως, ἅγιος Γερμανὸς ὁ νέος, συμβουλεύει τὴν ἀποχὴ τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας μὲ ἐκείνους τοὺς «ὀρθόδοξους» ποὺ κοινωνοῦσαν μὲ τοὺς Λατίνους. Συμβούλευε ἀκόμα τους λαϊκούς, νὰ φεύγουν ὁλοταχῶς ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς, ποὺ ἔδειξαν ὑποταγὴ στοὺς Λατίνους, καὶ μήτε σὲ Ἐκκλησία ποὺ ἐκεῖνοι λειτουργοῦν νὰ πηγαίνουν, μήτε νὰ παίρνουν εὐλογία ἀπὸ τὰ χέρια τους. Καλύτερα νὰ προσεύχεστε μόνοι στὰ σπίτια σας, παρὰ νὰ συγκεντρώνεστε στὴν ἐκκλησία μαζὶ μὲ τοὺς Λατινόφρονες κληρικοὺς καὶ λαϊκούς.http://www.facebook.com/photo.php?fbid=328244863964089&set=o.425047610867614&type=1&theater.

διῶκτες τῆς ᾿Εκκλησίας τοῦ Χριστοῦ;

Τί συμβαίνει στούς διῶκτες τῆς ᾿Εκκλησίας τοῦ Χριστοῦ; ῾Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς .
Ρωτήστε τον διώκτη της Εκκλησίας Σαύλο (Σαούλ), τί του συνέβη. «Σκληρόν σοι προς κέντρα λακτίξειν» (Πράξεις 26, 14), του είπε ο Κύριος και ο Σαύλος βαπτίστηκε και έγινε ο Παύλος, ο Απόστολος.
Τί συνέβη στον Ηρώδη, τον πρώτο διώκτη των χριστιανών; Τί συνέβη στον Ιουλιανό τον Παραβάτη.; Πέθαναν και οι δύο με φρικτό θάνατο, ενώ οι θεοστυγείς δολοπλοκίες τους εναντίον του Χριστού διαλύθηκαν σαν καπνός.
Αλλά έτσι συνέβαινε πάντα στην ιστορία: κάποιοι διώκτες μεταστρέφονταν στον χριστιανισμό, ενώ άλλοι πέθαιναν με φρικτούς θανάτους. Πάντοτε οι προσπάθειες του ενός ή του άλλου χριστιανομάχου εκμηδενίζονται, διαλύονται σαν καπνός.
Όταν ο αυτοκράτορας Αδριανός επιτέθηκε στην Ιερουσαλήμ, ήθελε να εκδικηθεί τους Ιουδαίους και τους χριστιανούς, διότι δεν ξεχώριζε τους χριστιανούς από τους Ιουδαίους. Διασκόρπισε τους Ιουδαίους σε όλο τον κόσμο κι έκτισε έναν ειδωλολατρικό ναό στο σημείο όπου βρισκόταν ο Ναός του Σολομώντος. Επίσης μετονόμασε την Ιερουσαλήμ «Αϊλία», με βάση το όνομα του «Αΐλιος» και απαγόρευσε σε οποιονδήποτε να ονομάζει την πόλη αυτή Ιερουσαλήμ. Έκτισε ναό προς τιμήν του φαύλου Ερμή στον Γολγοθά, άλλον ναό για τον Δία πάνω από τον τάφο του Κυρίου κι έναν ναό προς τιμήν του Άδωνη, στη Βηθλεέμ.
Πράγματι πόσο τραγικό θα ήταν, για τους χριστιανούς εκείνης της εποχής, να βλέπουν τα ιερά τους προσκυνήματα να χλευάζονται κατ’ αυτόν τον τρόπο! Αλλά όμως στο τέλος τί συνέβη; Ο αυτοκράτορας Αδριανός βρήκε φρικτό θάνατο και όσο για τους ειδωλικούς ναούς του, αυτοί κατακρημνίστηκαν την εποχή των θεοστέπτων αγίων βασιλέων Κωνσταντίνου και Ελένης, της αυτοκράτειρας μητέρας του. Στη θέση τους ανεγέρθηκαν περικαλλείς χριστιανικοί ναοί, που μέχρι σήμερα στέκουν ακλόνητοι!
«Σκληρόν σοι προς κέντρα λακτίζειν». Ω, πόσο μάταιη και χαμένη είναι κάθε μάχη εναντίον του Χριστού!
(Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς,

«Ἔστι κακή ὁμόνοια, καί καλή διαφωνία

Ὁ μεγάλος θεολόγος τοῦ ΙΕ αἰῶνος, ‘Ιωσήφ ὁ Βρυέννιος λέγει: «Ἔστι κακή ὁμόνοια, καί καλή διαφωνία. Ἔστι σχισθῆναι καλῶς καί ὁμονοῆσαι κακῶς. Οἷς γάρ ἡ φιλία ἀπωλείας πρόξενος, τούτοις τό μῖσος ἀρετῆς ὑπόθεσις γίνεται. Καί κρείσσων ἐμπαθοῦς ὁμονοίας, ἡ ὑπέρ ἀπαθείας διάστασις. Καλόν τό εἰρηνεύειν πρός πάντας, ἀλλ’ ὁμονοοῦντας πρός τήν εὐσέβειαν. Ἡ γάρ εἰρήνη μετά μέν τοῦ ἰδίου καί πρέποντος, κάλλιστον ἐστι κτῆμα καί λυσιτελέστατον, μετά δέ κακίας, ἤ δουλείας ἐπονειδίστου, πάντων αἴσχιστον καί τε καί βλαβερώτατον. Ἐπεί οὐδείς δύναται κτήσασθαι τήν ἀγάπην τῶν πονηρῶν καί κακῶν, χωρίς κακίας καί πονηρίας. Μεγάλη δέ ἀρετή τοῦ δικαίου, ὅταν ἔχη τούς τοῦ Θεοῦ ἐχθρούς, ἐχθρούς, καί τούς αὐτοῦ φίλους, φίλους, ὥσπερ μεγάλη κακία ἁμαρτωλοῦ, ὅταν τούς τοῦ Θεοῦ φίλους ἔχη ἐχθρούς, καί τούς ἐχθρούς αὐτοῦ φίλους (Ἰωσήφ Βρυεννίου, Τά Εὑρεθέντα, Τόμος Β, σελ. 22)

Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2012

Η ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ τοῦ π. Νικηφόρου Νάσσου «Ἀγγέλων τήν μέν εἰς τό εἶναι πάροδον ὁ δημιουργός Λόγος ὁ ποιητής τῶν ὅλων παρείχετο. Τόν ἁγιασμόν δέ αὐτοῖς, τό Πνεῦμα τό Ἅγιον συνεπέφερεν». [1] Ὅλοι ἔχουμε ἀκούσει ἀπό τή μικρή μας ἡλικία περί τῶν ἁγίων ἀγγέλων, εἴτε ἀπό κάποια διήγηση ἑνός θαυμαστοῦ γεγονότος πού εἶχε σχέση μέ ἐμφάνιση νοερῶν δυνάμεων, εἴτε ἀπό ὁμιλίες πού ἀναφέρονταν στόν κόσμο τῶν ἀσωμάτων, εἴτε συμμετάχοντας στίς λατρευτικές προσευχές τῆς Ἐκκλησίας, ὅπου φανερώνεται ἡ εὐεργεσία τοῦ Θεοῦ καί διά τῶν προστατῶν ἀγγέλων, ὅπως τό βλέπουμε στήν Ἀκολουθία τοῦ Ἀποδείπνου[2] κλπ. Ὅλοι, λοιπόν, οἱ Ὀρθόδοξοι ἔχουμε κάποια σχετική ἀντίληψη περί τῆς λεγομένης «πρεσβυτέρας κτίσεως», τῶν ἀγγέλων, τῶν ἀσωμάτων ὑπάρξεων τοῦ οὐρανίου κόσμου. Τί διδάσκει, ὅμως, ἡ Ἐκκλησία, διά τῶν πνευματεμφόρων Ἁγίων Πατέρων, περί τοῦ ἀγγελικοῦ κόσμου; Αὐτό θά δοῦμε, κάπως συνοπτικά στά ἑπόμενα, κάνοντας λόγο γιά τή μαρτυρία περί τῆς ὑπάρξεως τῶν ἀγγέλων, γιά τή δημιουργία τους, γιά τή φύση καί τίς ἰδιότητές τους, γιά τίς διακρίσεις τῶν οὐρανίων πνευμάτων, καθώς καί τό ὑψηλόν, παρά Θεοῦ ἀνατεθέν σ᾿ αὐτούς ἔργο καί τήν ἱερά ἀποστολή τους. Τήν ὕπαρξη τῶν ἀγγέλων μαρτυρεῖ ἡ θεία Γραφή καί ἡ ἱερά Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἤδη, μετά τήν πτώση τῶν πρωτοπλάστων στόν ἀρχέγονο ἐπίγειο Παράδεισο τῆς Ἐδέμ καί τήν ἔξοδό τους ἀπό αὐτόν, βλέπουμε ἀγγέλους νά «φυλάσσουν τόν Παράδεισον».[3] Στή συνέχεια, βλέπουμε στήν Παλαιά Διαθήκη, ἀγγέλους νά ἐμφανίζονται στόν δίκαιο Ἀβραάμ[4], στόν ἀνεψιό του τόν Λώτ[5], στόν Ἰακώβ[6], στόν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ[7], καθώς καί κατά τήν ἔξοδο τῶν Ἰσραηλιτῶν ἀπό τήν Αἴγυπτο.[8] Ἄγγελοι ἐμφανίζονται καί στούς Προφῆτες τοῦ Θεοῦ, ὅπως λ. χ. στόν Ἠσαΐα[9], στόν Ἰεζεκιήλ[10] κλπ. Ἄν τώρα ἔρθουμε στήν περίοδο τῆς Χάριτος (Καινή Διαθήκη), ἐκεῖ θά ἀκούσουμε Αὐτόν τόν Σωτῆρα καί Λυτρωτή μας, τόν Θεάθρωπο Χριστό, νά κάνει συχνά λόγο περί τῶν ἁγίων ἀγγέλων, πού εἶναι καί αὐτοί «ποίημα τῶν χειρῶν Αὐτοῦ».[11] Ὡστόσο, καί οἱ ἱεροί Εὐαγγελισταί, μᾶς παρέχουν τήν πληροφορία ὅτι ἅγιοι ἄγγελοι διακονοῦν τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, ἀπό τήν ἐπί γῆς Γέννησή Του μέχρι καί τήν εἰς οὐρανούς ἔνδοξο Ἀνάλήψή Του. Καί στίς ἐπιστολές τῶν Ἁγίων καί θεοκυρήκων Ἀποστόλων, πολύς εἶναι ὁ «περί ἀγγέλων λόγος», ἀλλά δέν θά ἐπεκταθοῦμε ἐδῶ σέ ἀναφορές, γιά νά προχωρήσουμε στά περί τῆς δημιουργίας τῶν ἐπουρανίων δυνάμεων. Οἱ ἅγιοι ἄγγελοι, ἀνήκουν στήν ἀόρατη κτίση, ὅπως ὁμολογοῦμε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως. Εἶναι δημιουργημένοι ἀπό τόν ἄκτιστο καί ἀΐδιο Θεό Λόγο, πρίν τή δημιουργία τοῦ ὁρατοῦ κόσμου καί τοῦ ἀνθρώπου. Ἕνα χωρίο τοῦ Ἰώβ, στήν Παλαιά Διαθήκη, ὁμιλεῖ γιά τήν ὕπαρξη τῶν ἀοράτων πνευμάτων πρό τῆς ὑλικῆς κτίσεως, ἀφοῦ ἐκφράζει τήν ἔξαρση καί ἔκρηξη τῆς χαρᾶς τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ, ἀπό τό γεγονός τῆς δημιουργίας τῶν ἄστρων, τοῦ ὑλικοῦ στερεώματος: «Ὅτε ἐγεννήθησαν ἄστρα, ἤνεσάν με πάντες ἄγγελοί μου».[12] Στήν πρός Κολασσαεῖς ἐπιστολή τοῦ ἀποστόλου Παῦλου, γίνεται λόγος μέ σαφῆ τρόπο γιά τήν δημιουργία τῶν πάντων, ὁρατῶν και ἀοράτων ἀπό τόν ἄναρχο Λόγο τοῦ Θεοῦ: «Ἐν Αὐτῷ ἐκτίσθη τά πάντα ἐν τοῖς οὐρανοῖς καί ἐπί γῆς, τά ὁρατά καί τά ἀόρατα, εἴτε θρόνοι, εἴτε κυριότητες, εἴτε ἐξουσίαι, τά πάντα δι᾿ Αὐτοῦ καί εἰς Αὐτόν ἔκτισται».[13] Οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ, εἶναι δεύτερα φῶτα νοερά, ὅπως τούς ὀνομάζει ὁ μεγάλος δογματολόγος τῆς Ἐκκλησίας, ἅγιος Ἰωαννης ὁ Δαμασκηνός.Ἔχουν, λέγει, τό φωτισμό ἀπό τό πρῶτο καί ἄναρχο Φῶς. Δέν χρειάζονται γλώσσα καί ἀκοή, ἀλλά χωρίς προφορικό λόγο μεταδίδουν μεταξύ τους τίς σκέψεις καί τίς θελήσεις τους.[14] Ὁ χρόνος, ἀλλά καί ὁ τρόπος τῆς δημιουργίας τῶν ἀγγέλων μᾶς εἶναι ἄγνωστος. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, μᾶς λέγει ὅτι ὁ Θεός ἔπλασε τούς ἀγγέλους πρίν ἀπό ἐμᾶς γιά χάρη μας, γιά νά ἀποστέλλονται ὡς διάκονοι ὅπως λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, στούς μέλλοντας νά κληρονομήσουν τή σωτηρία.[15] Εἶναι νοερές δυνάμεις, καθαρές καί ὑπερκόσμιες καί ὀνομάζονται ἅγιοι, ἀφοῦ ἔχουν τόν ἁγιασμό ἀπό τή Χάρη πού τούς ἔδωσε τό Ἅγιο Πνεῦμα, διότι ὁ Λόγος τούς δημιούργησε καί τό Ἅγιο Πνεῦμα τούς ἁγίασε, ὅπως εἴδαμε στό χωρίο τοῦ Μ. Βασιλείου, πού θέσαμε στήν ἀρχή τοῦ κειμένου αὐτοῦ. Αὐτός ὁ δοτός ἁγιασμός τῶν ἀγγέλων, προϋποθέτει τήν κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (κατά τή δική τους βεβαίως πρόοδο καί τελειοποίηση), ὅπως πάλι σημειώνει ὁ οὐρανοφάντωρ Βασίλειος.[16] Καί οἱ ἄγγελοι ἔχουν φύση μεταπτωτή, διότι ἄν δέν ἦταν ἔτσι, δέν θά εἶχε πέσει ὁ πρωτάγγελος, ὁ Ἑωσφόρος. Κατά τή διδασκαλία τῶν Πατέρων, μέ τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ, καί εἰδικά μέ τήν ζωηφόρο Του Ἀνάσταση, χαρίστηκε στούς ἀγγέλους ἡ ἀτρεψία πρός τό κακό. Σύμφωνα μέ τούς Θεολόγους Πατέρες, πρίν τήν Ἀνασταση τοῦ Χριστοῦ, ὑπῆρχε στούς ἀγγέλους δυσκινησία πρός τό κακό (μετά τήν πτώση τοῦ Ἐωσφόρου). Μέ τήν Ἀνάσταση τοῦ Θεανθρώπου, οἱ νοερές φύσεις ἀποκτοῦν τό ἰδίωμα τῆς ἀτρεψίας - ἀμετακινησίας πρός τό κακό.[17] Γι᾿ αὐτό καί ὁ ὑψίνους ἀετός τῆς Θεολογίας Γρηγόριος, σέ ὁμιλία του κατά τό Πάσχα γράφει: «Σήμερον σωτηρία τῷ κόσμῳ, ὅσος τε ὁρατός καί ὅσος ἀόρατος». [18] Αὐτό γιά τούς ἀγγέλους ἦταν ἡ σωτηρία∙ ἡ ἀμετακίνητη στάση στό ἀγαθό, τό ὅτι μόνιμα καρποῦνται τίς δωρεές τῆς τελειώσεως, μετέχοντας στή θεία Δόξα αὐξητικῶς καί ἀδιαλείπτως! Οἱ ἄγγελοι, ὡς οὐράνια πνεύματα, βρίσκονται κατά Χάριν πάνω ἀπό τούς χωροχρονικούς - ὅπως λέμε – περιορισμούς, ἔχουν δέ τό ἀναλλοίωτο στή φύση τους. Ὑπάρχει μιά θεωρία, διατυπωθεῖσα ἀπό τόν γνωστό Ὠριγένη (ἀπαράδεκτη βεβαίως στήν Ὀρθοδοξία), ἡ ὁποία λέγει ὅτι τά πνεύματα στόν οὐρανό, ἀνάλογα μέ τή στάση τους πρός τόν Θεό, διαφοροποιήθηκαν σέ τρεῖς κατηγορίες: Στήν πρώτη, ἀνήκουν τά ἀγαθά πνεύματα, τά ὁποῖα κατόρθωσαν και ἔφθασαν στήν τελειότητα. Στή δεύτερη, ἀνήκουν ὅσα ἔμειναν στάσιμα στήν πρόοδο, ἀπό τόν κόρο τῆς θέας τοῦ Θεοῦ καί αὐτά ἔγιναν δαίμονες. Στήν τρίτη κατηγορία ἐντάσσει ὁ Ὠριγένης τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων, πού κατ᾿ αὐτόν ἦταν προηγουμένως πνεύματα στόν οὐράνιο κόσμο, τά ὁποῖα κάποτε «πάγωσαν», ἔχασαν τή θέρμη τῆς ἀγάπης καί ὡς ἐκ τούτου τιμωρήθηκαν μέ τό νά ἐκπέσουν καί νά ἐνδυθοῦν σώματα… [19] Κατά τόν Ὠριγένη, λοιπόν, ὅλα τά πνεύματα εἶχαν ἁμαρτήσει καί ἀνάλογα μέ τή βαρύτητα τοῦ ἁμαρτήματός των, μετεβλήθησαν, εἴτε σέ δαίμονες, εἴτε σέ ἀγγέλους, εἴτε σέ ἀνθρώπινες ψυχές. Ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία, πολύ διαφρετικά ὁμιλεῖ γιά τήν ἁμαρτία τῶν οὐρανίων νοερῶν ὄντων, ἑννοώντας την ὡς ἔκπτωση - λόγῳ Ὑπερηφανείας - κάποιων πνευμάτων ἀπό τή θεοποιό Χάρη καί Δόξα τοῦ Θεοῦ (βλ.Ἑωσφόρος). Συμφωνεῖ μόνο σέ ἕνα σημεῖο μέ τόν Ὠριγένη, στό ὅτι ὀρθοδόξως ἡ τρυφή στήν αἰωνία Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὀνομάζεται καί θεωρεῖτα ὡς ἀκόρεστη θέα, ὅπως τό βλέπουμε σέ πολλά Πατερικά κείμενα. Νά ἀναφερθοῦμε, στή συνέχεια, στήν ποσότητα τῶν ἐπουρανίων πνευμάτων. Πόσοι εἶναι οἱ ἅγιοι ἄγγελοι; Πλῆθος μεγάλο, ὅπως μᾶς λέγουν οἱ ἱεροί συγγραφεῖς. Ὁ Μέγας Βασίλειος ἀποφεύγει νά ἀπαριθμήσει καί νά κατονομάσει, διότι πιστεύει ὅτι πέραν τῶν παραδεδομένων ὀνομάτων πού γνωρίζουμε ἀπό τήν Παράδοση, «εἰσίν ἕτεραι λογικαί φύσεις ἀκατονόμαστοι». Γνωρίζουμε ἀπό τά Βιβλικά καί Πατερικά κείμενα τά ὀνόματα τῶν Ἀνωτάτων οὐρανίων ταξιαρχῶν, Ἀρχιστρατήγων, Μιχαήλ, Γαβριήλ καί Ραφαήλ, τῶν ὁποίων τήν Σύναξη ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία κατ᾿ ἔτος, στίς 8 Νοεμβρίου. Ἐπίσης γνωρίζουμε ὅτι ὁ ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης, στό ὑψηλό ἐκεῖνο σύγγραμμά του «Περί τῆς οὐρανίου ἱεραρχίας», συστηματοποιώντας τίς πληροφορίες ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, ἀναφέρεται διεξοδικά στήν ὕπαρξη καί τάξη τῶν ἀγγέλων καί τούς κατατάσσει σέ τρεῖς τριάδες, πού ἀπαρτίζουν ἐννέα τάγματα ἀγγέλων: α) Θρόνοι, Χερουβίμ, Σεραφείμ, β) Ἐξουσίες, Κυριότητες, Δυνάμεις καί γ) Ἄγγελοι, Ἀρχάγγελοι, Ἀρχές.[20] Τόν Διονύσιο ἀκολουθεῖ πιστά ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ὁ ὁποῖος στό κλασικό δογματικό ἔργο του «Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως», καταγράφει ἀκριβῶς αὐτήν τή διακόσμηση τῶν ἐπουρανίων πνευμάτων. Νά σημειωθεῖ ὅτι Σεραφείμ σημαίνει πῦρ (φωτιά) καί Χερουβίμ τήν ἔκχυση τῶν γνώσεων, ὅπως καί πάλι ἑρμηνεύει ὁ θεηγόρος καί «μυηθείς τά ὑπέρ ἕννοιαν», ἱερός Διονύσιος.[21] Ὁ ἴδιος, οὐρανοβάμων Πατήρ, θά τονίσει ὅτι τό ἔργο τῶν ἀγγέλων εἶναι κατεξοχήν φωτοδοτικό. Μιά ἀεικείνητη ἱεραρχία, μεταβιβάζει ἀπό πάνω πρός τά κάτω - οἱ τοπικοί αὐτοί προσδιορισμοί εἶναι συμβατικοί - τίς ἀδιάκοπες θεῖες ἐλλάμψεις. [22] Πρέπει, βεβαίως, νά ὑπογραμμίσουμε ὅτι καί αὐτή ἡ κίνηση τῶν οὐρανίων πνευμάτων, γίνεται μέ τή θεία ἄκτιστη ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Ἑπομένως, κάθε ἀγγελοφάνεια, ἤ ἀποστολή δέν νοεῖται αὐτόνομα, ἐκτός τῆς θείας Χάριτος, διότι καί οἱ ἄγγελοι τοῦ οὐρανοῦ εἶναι κτιστοί καί «περιγραπτοί ἐν τόπῳ», ὅπως διδάσκει ἡ Δογματική Θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας, δηλαδή ὅταν βρίσκονται στόν οὐρανό, δέν βρίσκονται στή γῆ.[23] Ἀπό τόν Θεό ἐξαρτᾶται κάθε κίνησή τους. Μέ τήν ἕννοια αὐτή, κάθε ἀγγελοφάνεια εἶναι Θεοφάνεια.[24] Ἀκόμη, πρέπει νά εἰπωθεῖ ὅτι οἱ ἄγγελοι εἶναι μέν ἀσώματοι καί ἄυλοι, ἀλλά σέ σύκριση μέ ἐμᾶς, μέ τή δική μας ὑλική παχύτητα, ὅπως λέγει ὁ ἱερός Δαμασκηνός. Κάθε τι ὅμως, πού συγκρίνεται μέ τόν ἀσύγκριτο Θεό, ἔχει κάποια ὑλικότητα, βρίσκεται «παχύ τε καί ὑλικόν», διότι «μόνον γάρ ὄντως ἄυλον τό θεῖον ἐστί καί ἀσώματον». [25] Μόνον ὁ Θεός εἶναι ὁ «μόνος πάντῃ κατά φύσιν ἄυλος». Προνόμοιο τῶν ἀγγέλων εἶναι ἡ ἀδιάκοπη θεωρία τοῦ Προσώπου τοῦ Θεοῦ. Αὐτό εἶναι ἡ καταξοχήν ζωή τους, ἀφοῦ «ἠξίωνται παρεστάναι Θεῷ καί ἀπολαύειν τοῦ ἀπορρήτου κάλλους τῆς δόξης τοῦ κτίσαντος ἡμᾶς», ὅπως τόσο ὄμορφα το διαζωγραφίζει ὁ τοῦ φωστῆρος τῆς Καισαρείας θεολογικότατος κάλαμος.[26] Κατά τόν αὐτόν Πατέρα καί Οἰκουμενικό Διδάσκαλο, Μ. Βασίλειο, οἱ ἄγγελοι, ὡς πνεύματα λειτουργικά, ἔχουν ὡς κύριο ἔργο τους νά δοξολογοῦν τόν Θεό καί νά φροντίζουν τίς ἀνθρώπινες ψυχές. Μάλιστα δέ, ἡ ἐνατένιση τοῦ κάλλους τοῦ Θεοῦ καί ἡ διηνεκής δοξολογία Του, εἶναι ἡ «προηγούμενη» ζωή τῶν ἀγγέλων. Ἡ ἐπιμέλεια γιά τούς ἀνθρώπους χαρακτηρίζεται ὡς «περιστατική τις ἐνέργεια».[27] Οἱ ἅγιοι ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ, παρίστανται κατά τήν τέλεση τῆς φρικτωτάτης Μυσταγωγίας, ἀοράτως διακονοῦντες, ὅπως τούς ἔβλεπαν Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας (ὅπως λ. χ. ἐκφράζεται στό ἀπολυτίκιον ἁγίου Σπυρίδωνος Τριμυθοῦντος: «καί ἐν τῷ μέλπειν τάς ἁγίας σου εὐχάς, ἀγγέλους ἔσχες συλλειτουργοῦντας σοι ἱερώτατε»), ἀλλά καί ἐνάρετοι λειτουργοί τῶν ἡμερῶν μας, καί ἀναφέρουμε ἐν προκειμένῳ τόν μακάριο Γέροντα τῆς Αἰγίνης, π. Ἱερώνυμο (+1966). Αὐτός ὁ ἱερός Πατήρ, κεκοσμημένος μέ θεῖα χαρίσματα, θεωροῦσε τόσο φυσιολογικό αὐτό τό γεγονός τῆς θέας τῶν ἀγγέλων ἀπό τούς λειτουργούς - πρεσβυτέρους, ὥστε ἔλεγε πώς ἄν ὁ ἱερεύς δέν ἀντικρύσει μέσα στό ἱερό Θυσιαστήριο τόν παριστάμενο ἄγγελο, καλό εἶναι νά μήν λειτουργήσει(!), πρᾶγμα πού σημαίνει πώς ἐκεῖνος εἶχε ἀξιωθεῖ αὐτῆς τῆς θέας τῶν νοερῶν δυνάμεων ἐν τῇ Εὐχαριστίᾳ , λόγῳ τῆς μεγάλης του καθαρότητος καί ἁγιότητος… Ἡ Χάρις τῶν ἀγγέλων θαυματουργεῖ, ὅπως γνωρίζουμε ἀπό τά ἱερά Συναξάρια, θεραπεύει ἀσθένειες, καί προπάντων ἐκδιώκει τά πονηρά πνεύματα, ἀφανίζει τήν ἰσχύ τους, ἐξοστρακίζει τή δύναμή τους! Τό ὡραιότατο δοξαστικό τῶν Αἴνων τῆς ἑορτῆς τῶν ἁγίων ἀγγέλων, ψαλλόμενο στόν πανηγυρικό ἦχο πλ. τοῦ Α΄, μᾶς δείχνει ἀκριβῶς αὐτήν τήν ἀόρατη ἐπισκίαση τῶν ἀγγέλων (ἐν προκειμένῳ τοῦ Ἄρχοντος Ταξιάρχου Μιχαήλ), ἡ ὁποία θεία ἐπισκίαση φυγαδεύει τοῦ ἀοράτου δαίμονος τήν δύναμη! Δέν ἀντέχει τήν ἔκχυσιν τοῦ ἀγγελικοῦ φωτός, δεν μπορεῖ νά δεχτεῖ τό διαχεόμενον φάος ὁ ἐκπεσών ἀπό τήν Χάριν καί παναρμονίαν τοῦ οὐρανοῦ Ἑωσφόρος! «Ὅπου ἐπισκιάσει ἡ χάρις σου ἀρχάγγελε, ἐκεῖθεν τοῦ διαβόλου διώκεται ἡ δύναμις. Οὐ φέρει γάρ, τῷ φωτί σου προσμένειν, ὁ πεσών Ἐωσφόρος»… Ἄρα λοιπόν, καί ἐμεῖς, θά πρέπει νά ἔχουμε ὑπόψη μας ὅτι οἱ ἄγγελοι μᾶς προστατεύουν καί μᾶς ἀγαποῦν! Καί ἐμεῖς θά πρέπει νά τούς ἀγαποῦμε καί νά τούς εὐλαβούμεθα, ἀφοῦ εἶναι σύνδουλοί μας! Οἱ θεοφόροι Πατέρες, τονίζουν τήν κατεξοχήν στενή σχέση καί ἐπικοινωνία πού ὑπάρχει ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους καί τούς ἀγγέλους. Ὁ ἄνθρωπος, ἔχει τή δυνατότητα μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ νά καταστεῖ ὁμότιμος μέ τούς ἀγγέλους, ἀφοῦ αὐτός εἶναι τό μόνο θεόπλαστο ὄν, γιατί κτίστηκε κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ καί ἔλαβε νοερά ψυχή μέ τήν ὁποῖα νοεῖ περί Θεοῦ καί «καθορᾷ» τή φύση τῶν ὄντων. Ἡ ὁμοτιμία τοῦ ἀνθρώπου μέ τούς ἀγγέλους ἀποτελεῖ βαθμίδα στήν ἀνοδική πορεία, γιά νά πετύχει τήν ὁμόιωση μέ τόν Θεό. [28] «Μέ τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου, ὁ Θεός στέλνει τούς ἀγγέλους στούς δικαίους γιά νά ἐπανορθώσουν, νά ἐπιμεληθοῦν καί νά διαφυλάξουν τήν ἀνθρώπινη φύση, νά παρηγορήσουν καί νά ἐνισχύσουν τούς ταλαιπωρημένους πιστούς καί νά ἀποκαλύψουν τά μέλλοντα. Ἀπό τή διαγωγή τοῦ ἀνθρώπου ἐξαρτᾶται ἄν θά διατηρήσει τήν ἐπικοινωνία του μέ τούς ἀγγέλους». [29] Πρίν κατακλείσουμε τήν ταπεινή μας αὐτή ἀναφορά στούς ἁγίους ἀγγέλους καί νοερούς δικόνους τοῦ Ὑψίστου Θεοῦ, θά παρουσιάσουμε ἕνα μικρό ἀπόσπασμα ἀπό μία ἐγκωμιαστική, ἐκπληκτική καί θεολογική ὁμιλία γιά τούς ἀγγέλους, τοῦ ὄντως ἰσαγγέλου στήν πολιτεία, μελιρρύτου στόν λόγο, Ὁσίου Πατρός καί κορυφαίου τῶν Κολλυβάδων Πατέρων τοῦ 18ου αἰῶνος, Νίκοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Στό παρατιθέμενο ἀπόσπασμα, ἐξαίρεται ἡ ὑπακοή καί ἡ διακονία τῶν Ἀρχαγγέλων Μιχαήλ καί Γαβριήλ καί ὁ ρόλος τους ὡς ἐκφραστῶν, θά λέγαμε, τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ, τῆς ἀγάπης καί τῆς δικαιοσύνης, ἑννοιῶν, βεβαίως, πού κατά τήν Θεολογία, διακρίνονται, ἀλλά δέν διαχωρίζονται ∙ συνυφαίνονται δέ ὑπέρλόγως, στόν Ἕνα Θεό. «…Θέλω ἀποδείξει μόνον εἰς τό παρόν ἐγκώμιον, ὅτι ὁ Θεῖος Μιχαήλ καί ὁ ἱερός Γαβριήλ, ἐστάθησαν ἐξαίρετοι ὑπηρέται τῶν ἐξαιρέτων ἐνεργειῶν καί ἔργων τοῦ Παντοδυνάμου Θεοῦ, καί προσέχετε διά νά τό καταλάβητε. Δύο εἶναι κατά τούς Θεολόγους, αἱ κυριώτεραι ἐνέργειαι καί τά ἐξαίρετα προσόντα καί ἰδιώματα τοῦ Ἁγίου Θεοῦ∙ τό ἕν, ἡ δικαιοσύνη, ἤτις και ἀπονομία, καί κρίσις ὀνομάζεται, καί τό ἄλλο, ἡ ἀγαθότης, ἤτις και χρηστότης καί εὐσπλαγχνία καί ἔλεος ὀνομάζεται∙ περί ὧν λέγει ὁ Δαυΐδ: «ἔλεον καί κρίσιν ἄσομαί σοι Κύριε». Μέ τήν δικαιοσύνην ὁ Θεός κρίνει καί παιδεύει τούς ἀνθρώπους ὅταν ἁμαρτάνωσι και δεν φυλάττωσι τάς ἐντολάς του∙ καί μέ τήν ἀγαθότητα πάλιν, τούς ἐλεῖ καί εὐσπλαγχνίζεται. Τώρα, ὁ Ἀρχάγγελος Μιχαήλ, ἔρχεται νά εἶναι ὁ ἐξαίρετος Ἄγγελος τῆς τοῦ Θεοῦ δικαιοσύνης, διότι αὐτόν βλέπομεν νά μεταχειρίζηται ὑπηρέτην, εἰς τό νά παιδεύῃ μέν καί σοφρωνῇ τούς κακούς∙ νά φυλάττῃ δέ καί νά ὑπερασπίζηται τούς καλούς, καθώς τοῦτο εἶναι φανερόν καί ἀπό πολλά ἄλλα μέρη τῆς θείας Γραφῆς, και μάλιστα ἀπό τόν θάνατον μέν ὅπου ἔδωκεν ὁ Μιχαήλ εἰς τά πρωτότοκα τῶν Αἰγυπτίων, διαφύλαξιν δέ καί ζωήν εἰς τά πρωτότοκα τῶν Ἐβραίων. Ὁ δέ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ, φαίνεται νά εἶναι ὁ ἐξαίρετος Ἄγγελος τῆς ἀγαθότητος καί εὐσπλαγχνίας τοῦ Θεοῦ∙ διότι αὐτόν βλέπομεν νά μεταχειρίζηται ὑπηρέτην, ὅταν ἔχει νά κάμῃ εἰς τινάς καμίαν ἐξαίρετον εὐσπλαγχνίαν, καί ἔλεος∙ καθώς καί τοῦτο ὁμοίως εἶναι φανερόν καί ἀπό ἄλλα πολλά, μάλιστα δέ ἀπό τά ἀγαθά εὐαγγέλια ὁποῦ ἔφερεν εἰς τόν κόσμον ὁ Γαβριήλ, τοῦ μεγάλου ἐλέους τῆς ἐλεύσεως τοῦ Χριστοῦ. Τρία εἶναι τά ἐξαίρετα καί μεγαλύτερα ἔργα ὁποῦ ἔκαμεν ὁ Θεός∙ πρῶτον, ἡ δημιουργία τοῦ νοητοῦ κόσμου∙ δεύτερον ἡ δημιουργία τοῦ αἰσθητοῦ κόσμου∙ καί τρίτον, ἡ ἔνσαρκος οἰκονομία τοῦ Θεοῦ Λόγου∙ καί εἰς τά τρία ταῦτα, πρώτους κα ἐξαιρέτους ὑπηρέτας μεταχειρίζεται τόν Μιχαήλ καί τόν Γαβριήλ…»[30]. Σέ ἄλλο σημεῖο τοῦ ἐγκωμιαστικοῦ αὐτοῦ λόγου, ὁ Ὅσιος Νικόδημος, θά ἀφήσει νά ἐκχυλίσει ἡ μεγάλη του εὐλάβεια πρός τούς Ἁγίους πρωτοστάτας τῶν Ἀσωμάτων δυνάμεων, καί μέ συγκαταβατική, ἀνθρωποπρεπῆ ὁρολογία θά ἐκφραστεῖ ὡς ἑξῆς: «Ὁ Μιχαήλ και ὁ Γαβριήλ, εἶναι οἱ δύο φωτεινότατοι ὀφθαλμοί τοῦ παντεπόπτου Θεοῦ, μέ τούς ὁποίους βλέπει καί φωτίζει ὅλον τόν ὁρατόν καί ἀόρατον κόσμον. Μιχαήλ καί Γαβριήλ, εἶναι αἱ δύο κραταιόταται χεῖρες τοῦ Παντοκράτορος, μέ τάς ὁποῖας διοικεῖ τά πάντα, οὐράνια καί ἐπίγεια. Μιχαήλ καί Γαβριήλ εἶναι οἱ δύο ταχύτατοι και μυριόπτεροι πόδες τοῦ πανταχοῦ παρόντος Κυρίου, μέ τούς ὁποίους περιέρχεται καί ἐμπεριπατεῖ ὄχι μόνον τήν οἰκουμένην ὅλην, ἀλλ᾿ ἕως καί αὐτάς τάς ἀΰλους ψυχάς τῶν ἀνθρώπων, ἕως καί αὐτάς τάς σκοτεινοτάτους ἀβύσσους∙ διά τοῦτο, εἰς μίαν στιγμήν βλέπεις αὐτούς να εὑρίσκονται εἰς τό ἕνα ἄκρον τοῦ κόσμου, καί εἰς τήν ἄλλην στιγμήν νά εὑρίσκονται εἰς το ἄλλο ἄκρον. Τώρα να θαυματουργοῦσιν εἰς τήν στερεάν, καί τώρα νά ἁρπάζωσιν ἀπό τά βάθη τῆς ἀβύσσου τούς καταβυθυσθέντας…».[31] Αὐτά ὅλα, νομίζουμε, μποροῦν νά μᾶς πείσουν περί τῆς μεγάλης δυνάμεως, καθώς καί προστασίας τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ! Ἄς τούς ἐπικαλούμαστε, λοιπόν καί ἐμεῖς καί ἄς στρέφουμε τή σκέψη μας εἰδικῶς, εὐλαβικῶς, εὐγνωμόνως καί ἱκετευτικῶς, πρός τόν προσωπικό μας φύλακα ἄγγελο, αὐτόν ὁ ὁποῖος, κατά τή μαρτυρία τοῦ ἰδίου Κυρίου μας «διαπαντός βλέπει τό πρόσωπον τοῦ Πατρός τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς».[32] Αὐτός ὁ πλησίον μας νοερός φίλος, χαίρεται γιά τίς ἀρετές καί τή μετάνοιά μας[33] καί λυπεῖται γιά τίς ἁμαρτίες μας, ἀφοῦ κατά τόν Μέγα Βασίλειο, ὅπως ὁ καπνός φυγαδεύει τις μέλισσες, ἔτσι και ἡ ἁμαρτία φυγαδεύει τον φύλακα ἄγγελο ἀπό τή ζωή τοῦ ἀνθρώπου! Ἄς φροντίζουμε, λοιπόν, νά τιμοῦμε, νά ἀναπαύουμε νά εὐχαριστοῦμε καί νά ἐπικαλούμαστε τούς «σύνοικους» καί «συνοδίτας» ἀγγέλους, ὡς περιτειχίζοντας, συμπαραστάτας καί ἐνισχύοντας στούς κατά Θεόν ἀγῶνες μας. Ἄς δοξάζουμε δέ τόν Πανάγιο Κύριό μας, τόν «ἐξ οὔκ ὄντων» Δημιουργό καί τῶν νοερῶν φύσεων, λέγοντας μετά τοῦ ὑμνωδοῦ: «Ἰσχυΐ κατέστησας Ἀθάνατε, δυνατούς ἐξανύοντας τό πανάγιόν σου θέλημα τους σοί ἐν τοῖς ὑψίστοις ἀεί παρεστῶτας». [34]

Η ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ

τοῦ π. Νικηφόρου Νάσσου

«Ἀγγέλων τήν μέν εἰς τό εἶναι πάροδον ὁ δημιουργός Λόγος ὁ ποιητής τῶν ὅλων παρείχετο. Τόν ἁγιασμόν δέ αὐτοῖς, τό Πνεῦμα τό Ἅγιον συνεπέφερεν». [1]

Ὅλοι ἔχουμε ἀκούσει ἀπό τή μικρή μας ἡλικία περί τῶν ἁγίων ἀγγέλων, εἴτε ἀπό κάποια διήγηση ἑνός θαυμαστοῦ γεγονότος πού εἶχε σχέση μέ ἐμφάνιση νοερῶν δυνάμεων, εἴτε ἀπό ὁμιλίες πού ἀναφέρονταν στόν κόσμο τῶν ἀσωμάτων, εἴτε συμμετάχοντας στίς λατρευτικές προσευχές τῆς Ἐκκλησίας, ὅπου φανερώνεται ἡ εὐεργεσία τοῦ Θεοῦ καί διά τῶν προστατῶν ἀγγέλων, ὅπως τό βλέπουμε στήν Ἀκολουθία τοῦ Ἀποδείπνου[2] κλπ.

Ὅλοι, λοιπόν, οἱ Ὀρθόδοξοι ἔχουμε κάποια σχετική ἀντίληψη περί τῆς λεγομένης «πρεσβυτέρας κτίσεως», τῶν ἀγγέλων, τῶν ἀσωμάτων ὑπάρξεων τοῦ οὐρανίου κόσμου. Τί διδάσκει, ὅμως, ἡ Ἐκκλησία, διά τῶν πνευματεμφόρων Ἁγίων Πατέρων, περί τοῦ ἀγγελικοῦ κόσμου; Αὐτό θά δοῦμε, κάπως συνοπτικά στά ἑπόμενα, κάνοντας λόγο γιά τή μαρτυρία περί τῆς ὑπάρξεως τῶν ἀγγέλων, γιά τή δημιουργία τους, γιά τή φύση καί τίς ἰδιότητές τους, γιά τίς διακρίσεις τῶν οὐρανίων πνευμάτων, καθώς καί τό ὑψηλόν, παρά Θεοῦ ἀνατεθέν σ᾿ αὐτούς ἔργο καί τήν ἱερά ἀποστολή τους.

Τήν ὕπαρξη τῶν ἀγγέλων μαρτυρεῖ ἡ θεία Γραφή καί ἡ ἱερά Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἤδη, μετά τήν πτώση τῶν πρωτοπλάστων στόν ἀρχέγονο ἐπίγειο Παράδεισο τῆς Ἐδέμ καί τήν ἔξοδό τους ἀπό αὐτόν, βλέπουμε ἀγγέλους νά «φυλάσσουν τόν Παράδεισον».[3] 

Στή συνέχεια, βλέπουμε στήν Παλαιά Διαθήκη, ἀγγέλους νά ἐμφανίζονται στόν δίκαιο Ἀβραάμ[4], στόν ἀνεψιό του τόν Λώτ[5], στόν Ἰακώβ[6], στόν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ[7], καθώς καί κατά τήν ἔξοδο τῶν Ἰσραηλιτῶν ἀπό τήν Αἴγυπτο.[8] Ἄγγελοι ἐμφανίζονται καί στούς Προφῆτες τοῦ Θεοῦ, ὅπως λ. χ. στόν Ἠσαΐα[9], στόν Ἰεζεκιήλ[10] κλπ.

Ἄν τώρα ἔρθουμε στήν περίοδο τῆς Χάριτος (Καινή Διαθήκη), ἐκεῖ θά ἀκούσουμε Αὐτόν τόν Σωτῆρα καί Λυτρωτή μας, τόν Θεάθρωπο Χριστό, νά κάνει συχνά λόγο περί τῶν ἁγίων ἀγγέλων, πού εἶναι καί αὐτοί «ποίημα τῶν χειρῶν Αὐτοῦ».[11] Ὡστόσο, καί οἱ ἱεροί Εὐαγγελισταί, μᾶς παρέχουν τήν πληροφορία ὅτι ἅγιοι ἄγγελοι διακονοῦν τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, ἀπό τήν ἐπί γῆς Γέννησή Του μέχρι καί τήν εἰς οὐρανούς ἔνδοξο Ἀνάλήψή Του. Καί στίς ἐπιστολές τῶν Ἁγίων καί θεοκυρήκων Ἀποστόλων, πολύς εἶναι ὁ «περί ἀγγέλων λόγος», ἀλλά δέν θά ἐπεκταθοῦμε ἐδῶ σέ ἀναφορές, γιά νά προχωρήσουμε στά περί τῆς δημιουργίας τῶν ἐπουρανίων δυνάμεων.

Οἱ ἅγιοι ἄγγελοι, ἀνήκουν στήν ἀόρατη κτίση, ὅπως ὁμολογοῦμε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως. Εἶναι δημιουργημένοι ἀπό τόν ἄκτιστο καί ἀΐδιο Θεό Λόγο, πρίν τή δημιουργία τοῦ ὁρατοῦ κόσμου καί τοῦ ἀνθρώπου. Ἕνα χωρίο τοῦ Ἰώβ, στήν Παλαιά Διαθήκη, ὁμιλεῖ γιά τήν ὕπαρξη τῶν ἀοράτων πνευμάτων πρό τῆς ὑλικῆς κτίσεως, ἀφοῦ ἐκφράζει τήν ἔξαρση καί ἔκρηξη τῆς χαρᾶς τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ, ἀπό τό γεγονός τῆς δημιουργίας τῶν ἄστρων, τοῦ ὑλικοῦ στερεώματος: «Ὅτε ἐγεννήθησαν ἄστρα, ἤνεσάν με πάντες ἄγγελοί μου».[12]

Στήν πρός Κολασσαεῖς ἐπιστολή τοῦ ἀποστόλου Παῦλου, γίνεται λόγος μέ σαφῆ τρόπο γιά τήν δημιουργία τῶν πάντων, ὁρατῶν και ἀοράτων ἀπό τόν ἄναρχο Λόγο τοῦ Θεοῦ: «Ἐν Αὐτῷ ἐκτίσθη τά πάντα ἐν τοῖς οὐρανοῖς καί ἐπί γῆς, τά ὁρατά καί τά ἀόρατα, εἴτε θρόνοι, εἴτε κυριότητες, εἴτε ἐξουσίαι, τά πάντα δι᾿ Αὐτοῦ καί εἰς Αὐτόν ἔκτισται».[13]

Οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ, εἶναι δεύτερα φῶτα νοερά, ὅπως τούς ὀνομάζει ὁ μεγάλος δογματολόγος τῆς Ἐκκλησίας, ἅγιος Ἰωαννης ὁ Δαμασκηνός.Ἔχουν, λέγει, τό φωτισμό ἀπό τό πρῶτο καί ἄναρχο Φῶς. Δέν χρειάζονται γλώσσα καί ἀκοή, ἀλλά χωρίς προφορικό λόγο μεταδίδουν μεταξύ τους τίς σκέψεις καί τίς θελήσεις τους.[14]

Ὁ χρόνος, ἀλλά καί ὁ τρόπος τῆς δημιουργίας τῶν ἀγγέλων μᾶς εἶναι ἄγνωστος. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, μᾶς λέγει ὅτι ὁ Θεός ἔπλασε τούς ἀγγέλους πρίν ἀπό ἐμᾶς γιά χάρη μας, γιά νά ἀποστέλλονται ὡς διάκονοι ὅπως λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, στούς μέλλοντας νά κληρονομήσουν τή σωτηρία.[15] Εἶναι νοερές δυνάμεις, καθαρές καί ὑπερκόσμιες καί ὀνομάζονται ἅγιοι, ἀφοῦ ἔχουν τόν ἁγιασμό ἀπό τή Χάρη πού τούς ἔδωσε τό Ἅγιο Πνεῦμα, διότι ὁ Λόγος τούς δημιούργησε καί τό Ἅγιο Πνεῦμα τούς ἁγίασε, ὅπως εἴδαμε στό χωρίο τοῦ Μ. Βασιλείου, πού θέσαμε στήν ἀρχή τοῦ κειμένου αὐτοῦ.

Αὐτός ὁ δοτός ἁγιασμός τῶν ἀγγέλων, προϋποθέτει τήν κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (κατά τή δική τους βεβαίως πρόοδο καί τελειοποίηση), ὅπως πάλι σημειώνει ὁ οὐρανοφάντωρ Βασίλειος.[16] Καί οἱ ἄγγελοι ἔχουν φύση μεταπτωτή, διότι ἄν δέν ἦταν ἔτσι, δέν θά εἶχε πέσει ὁ πρωτάγγελος, ὁ Ἑωσφόρος. Κατά τή διδασκαλία τῶν Πατέρων, μέ τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ, καί εἰδικά μέ τήν ζωηφόρο Του Ἀνάσταση, χαρίστηκε στούς ἀγγέλους ἡ ἀτρεψία πρός τό κακό.

Σύμφωνα μέ τούς Θεολόγους Πατέρες, πρίν τήν Ἀνασταση τοῦ Χριστοῦ, ὑπῆρχε στούς ἀγγέλους δυσκινησία πρός τό κακό (μετά τήν πτώση τοῦ Ἐωσφόρου). Μέ τήν Ἀνάσταση τοῦ Θεανθρώπου, οἱ νοερές φύσεις ἀποκτοῦν τό ἰδίωμα τῆς ἀτρεψίας - ἀμετακινησίας πρός τό κακό.[17] 

Γι᾿ αὐτό καί ὁ ὑψίνους ἀετός τῆς Θεολογίας Γρηγόριος, σέ ὁμιλία του κατά τό Πάσχα γράφει: «Σήμερον σωτηρία τῷ κόσμῳ, ὅσος τε ὁρατός καί ὅσος ἀόρατος». [18] Αὐτό γιά τούς ἀγγέλους ἦταν ἡ σωτηρία∙ ἡ ἀμετακίνητη στάση στό ἀγαθό, τό ὅτι μόνιμα καρποῦνται τίς δωρεές τῆς τελειώσεως, μετέχοντας στή θεία Δόξα αὐξητικῶς καί ἀδιαλείπτως!

Οἱ ἄγγελοι, ὡς οὐράνια πνεύματα, βρίσκονται κατά Χάριν πάνω ἀπό τούς χωροχρονικούς - ὅπως λέμε – περιορισμούς, ἔχουν δέ τό ἀναλλοίωτο στή φύση τους. Ὑπάρχει μιά θεωρία, διατυπωθεῖσα ἀπό τόν γνωστό Ὠριγένη (ἀπαράδεκτη βεβαίως στήν Ὀρθοδοξία), ἡ ὁποία λέγει ὅτι τά πνεύματα στόν οὐρανό, ἀνάλογα μέ τή στάση τους πρός τόν Θεό, διαφοροποιήθηκαν σέ τρεῖς κατηγορίες: Στήν πρώτη, ἀνήκουν τά ἀγαθά πνεύματα, τά ὁποῖα κατόρθωσαν και ἔφθασαν στήν τελειότητα. 

Στή δεύτερη, ἀνήκουν ὅσα ἔμειναν στάσιμα στήν πρόοδο, ἀπό τόν κόρο τῆς θέας τοῦ Θεοῦ καί αὐτά ἔγιναν δαίμονες. Στήν τρίτη κατηγορία ἐντάσσει ὁ Ὠριγένης τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων, πού κατ᾿ αὐτόν ἦταν προηγουμένως πνεύματα στόν οὐράνιο κόσμο, τά ὁποῖα κάποτε «πάγωσαν», ἔχασαν τή θέρμη τῆς ἀγάπης καί ὡς ἐκ τούτου τιμωρήθηκαν μέ τό νά ἐκπέσουν καί νά ἐνδυθοῦν σώματα… [19] 

Κατά τόν Ὠριγένη, λοιπόν, ὅλα τά πνεύματα εἶχαν ἁμαρτήσει καί ἀνάλογα μέ τή βαρύτητα τοῦ ἁμαρτήματός των, μετεβλήθησαν, εἴτε σέ δαίμονες, εἴτε σέ ἀγγέλους, εἴτε σέ ἀνθρώπινες ψυχές.

Ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία, πολύ διαφρετικά ὁμιλεῖ γιά τήν ἁμαρτία τῶν οὐρανίων νοερῶν ὄντων, ἑννοώντας την ὡς ἔκπτωση - λόγῳ Ὑπερηφανείας - κάποιων πνευμάτων ἀπό τή θεοποιό Χάρη καί Δόξα τοῦ Θεοῦ (βλ.Ἑωσφόρος).

Συμφωνεῖ μόνο σέ ἕνα σημεῖο μέ τόν Ὠριγένη, στό ὅτι ὀρθοδόξως ἡ τρυφή στήν αἰωνία Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὀνομάζεται καί θεωρεῖτα ὡς ἀκόρεστη θέα, ὅπως τό βλέπουμε σέ πολλά Πατερικά κείμενα.

Νά ἀναφερθοῦμε, στή συνέχεια, στήν ποσότητα τῶν ἐπουρανίων πνευμάτων. Πόσοι εἶναι οἱ ἅγιοι ἄγγελοι; Πλῆθος μεγάλο, ὅπως μᾶς λέγουν οἱ ἱεροί συγγραφεῖς. Ὁ Μέγας Βασίλειος ἀποφεύγει νά ἀπαριθμήσει καί νά κατονομάσει, διότι πιστεύει ὅτι πέραν τῶν παραδεδομένων ὀνομάτων πού γνωρίζουμε ἀπό τήν Παράδοση, «εἰσίν ἕτεραι λογικαί φύσεις ἀκατονόμαστοι».

Γνωρίζουμε ἀπό τά Βιβλικά καί Πατερικά κείμενα τά ὀνόματα τῶν Ἀνωτάτων οὐρανίων ταξιαρχῶν, Ἀρχιστρατήγων, Μιχαήλ, Γαβριήλ καί Ραφαήλ, τῶν ὁποίων τήν Σύναξη ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία κατ᾿ ἔτος, στίς 8 Νοεμβρίου.

Ἐπίσης γνωρίζουμε ὅτι ὁ ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης, στό ὑψηλό ἐκεῖνο σύγγραμμά του «Περί τῆς οὐρανίου ἱεραρχίας», συστηματοποιώντας τίς πληροφορίες ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, ἀναφέρεται διεξοδικά στήν ὕπαρξη καί τάξη τῶν ἀγγέλων καί τούς κατατάσσει σέ τρεῖς τριάδες, πού ἀπαρτίζουν ἐννέα τάγματα ἀγγέλων:

α) Θρόνοι, Χερουβίμ, Σεραφείμ,
β) Ἐξουσίες, Κυριότητες, Δυνάμεις καί
γ) Ἄγγελοι, Ἀρχάγγελοι, Ἀρχές.[20]

Τόν Διονύσιο ἀκολουθεῖ πιστά ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ὁ ὁποῖος στό κλασικό δογματικό ἔργο του «Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως», καταγράφει ἀκριβῶς αὐτήν τή διακόσμηση τῶν ἐπουρανίων πνευμάτων. Νά σημειωθεῖ ὅτι Σεραφείμ σημαίνει πῦρ (φωτιά) καί Χερουβίμ τήν ἔκχυση τῶν γνώσεων, ὅπως καί πάλι ἑρμηνεύει ὁ θεηγόρος καί «μυηθείς τά ὑπέρ ἕννοιαν», ἱερός Διονύσιος.[21]

Ὁ ἴδιος, οὐρανοβάμων Πατήρ, θά τονίσει ὅτι τό ἔργο τῶν ἀγγέλων εἶναι κατεξοχήν φωτοδοτικό. Μιά ἀεικείνητη ἱεραρχία, μεταβιβάζει ἀπό πάνω πρός τά κάτω - οἱ τοπικοί αὐτοί προσδιορισμοί εἶναι συμβατικοί - τίς ἀδιάκοπες θεῖες ἐλλάμψεις. [22] Πρέπει, βεβαίως, νά ὑπογραμμίσουμε ὅτι καί αὐτή ἡ κίνηση τῶν οὐρανίων πνευμάτων, γίνεται μέ τή θεία ἄκτιστη ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ.

Ἑπομένως, κάθε ἀγγελοφάνεια, ἤ ἀποστολή δέν νοεῖται αὐτόνομα, ἐκτός τῆς θείας Χάριτος, διότι καί οἱ ἄγγελοι τοῦ οὐρανοῦ εἶναι κτιστοί καί «περιγραπτοί ἐν τόπῳ», ὅπως διδάσκει ἡ Δογματική Θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας, δηλαδή ὅταν βρίσκονται στόν οὐρανό, δέν βρίσκονται στή γῆ.[23] Ἀπό τόν Θεό ἐξαρτᾶται κάθε κίνησή τους. Μέ τήν ἕννοια αὐτή, κάθε ἀγγελοφάνεια εἶναι Θεοφάνεια.[24]

Ἀκόμη, πρέπει νά εἰπωθεῖ ὅτι οἱ ἄγγελοι εἶναι μέν ἀσώματοι καί ἄυλοι, ἀλλά σέ σύκριση μέ ἐμᾶς, μέ τή δική μας ὑλική παχύτητα, ὅπως λέγει ὁ ἱερός Δαμασκηνός. Κάθε τι ὅμως, πού συγκρίνεται μέ τόν ἀσύγκριτο Θεό, ἔχει κάποια ὑλικότητα, βρίσκεται «παχύ τε καί ὑλικόν», διότι «μόνον γάρ ὄντως ἄυλον τό θεῖον ἐστί καί ἀσώματον». [25] Μόνον ὁ Θεός εἶναι ὁ «μόνος πάντῃ κατά φύσιν ἄυλος».

Προνόμοιο τῶν ἀγγέλων εἶναι ἡ ἀδιάκοπη θεωρία τοῦ Προσώπου τοῦ Θεοῦ. Αὐτό εἶναι ἡ καταξοχήν ζωή τους, ἀφοῦ «ἠξίωνται παρεστάναι Θεῷ καί ἀπολαύειν τοῦ ἀπορρήτου κάλλους τῆς δόξης τοῦ κτίσαντος ἡμᾶς», ὅπως τόσο ὄμορφα το διαζωγραφίζει ὁ τοῦ φωστῆρος τῆς Καισαρείας θεολογικότατος κάλαμος.[26] 

Κατά τόν αὐτόν Πατέρα καί Οἰκουμενικό Διδάσκαλο, Μ. Βασίλειο, οἱ ἄγγελοι, ὡς πνεύματα λειτουργικά, ἔχουν ὡς κύριο ἔργο τους νά δοξολογοῦν τόν Θεό καί νά φροντίζουν τίς ἀνθρώπινες ψυχές. Μάλιστα δέ, ἡ ἐνατένιση τοῦ κάλλους τοῦ Θεοῦ καί ἡ διηνεκής δοξολογία Του, εἶναι ἡ «προηγούμενη» ζωή τῶν ἀγγέλων. Ἡ ἐπιμέλεια γιά τούς ἀνθρώπους χαρακτηρίζεται ὡς «περιστατική τις ἐνέργεια».[27]

Οἱ ἅγιοι ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ, παρίστανται κατά τήν τέλεση τῆς φρικτωτάτης Μυσταγωγίας, ἀοράτως διακονοῦντες, ὅπως τούς ἔβλεπαν Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας (ὅπως λ. χ. ἐκφράζεται στό ἀπολυτίκιον ἁγίου Σπυρίδωνος Τριμυθοῦντος: «καί ἐν τῷ μέλπειν τάς ἁγίας σου εὐχάς, ἀγγέλους ἔσχες συλλειτουργοῦντας σοι ἱερώτατε»), ἀλλά καί ἐνάρετοι λειτουργοί τῶν ἡμερῶν μας, καί ἀναφέρουμε ἐν προκειμένῳ τόν μακάριο Γέροντα τῆς Αἰγίνης, π. Ἱερώνυμο (+1966).

Αὐτός ὁ ἱερός Πατήρ, κεκοσμημένος μέ θεῖα χαρίσματα, θεωροῦσε τόσο φυσιολογικό αὐτό τό γεγονός τῆς θέας τῶν ἀγγέλων ἀπό τούς λειτουργούς - πρεσβυτέρους, ὥστε ἔλεγε πώς ἄν ὁ ἱερεύς δέν ἀντικρύσει μέσα στό ἱερό Θυσιαστήριο τόν παριστάμενο ἄγγελο, καλό εἶναι νά μήν λειτουργήσει(!), πρᾶγμα πού σημαίνει πώς ἐκεῖνος εἶχε ἀξιωθεῖ αὐτῆς τῆς θέας τῶν νοερῶν δυνάμεων ἐν τῇ Εὐχαριστίᾳ , λόγῳ τῆς μεγάλης του καθαρότητος καί ἁγιότητος…

Ἡ Χάρις τῶν ἀγγέλων θαυματουργεῖ, ὅπως γνωρίζουμε ἀπό τά ἱερά Συναξάρια, θεραπεύει ἀσθένειες, καί προπάντων ἐκδιώκει τά πονηρά πνεύματα, ἀφανίζει τήν ἰσχύ τους, ἐξοστρακίζει τή δύναμή τους! Τό ὡραιότατο δοξαστικό τῶν Αἴνων τῆς ἑορτῆς τῶν ἁγίων ἀγγέλων, ψαλλόμενο στόν πανηγυρικό ἦχο πλ. τοῦ Α΄, μᾶς δείχνει ἀκριβῶς αὐτήν τήν ἀόρατη ἐπισκίαση τῶν ἀγγέλων (ἐν προκειμένῳ τοῦ Ἄρχοντος Ταξιάρχου Μιχαήλ), ἡ ὁποία θεία ἐπισκίαση φυγαδεύει τοῦ ἀοράτου δαίμονος τήν δύναμη! Δέν ἀντέχει τήν ἔκχυσιν τοῦ ἀγγελικοῦ φωτός, δεν μπορεῖ νά δεχτεῖ τό διαχεόμενον φάος ὁ ἐκπεσών ἀπό τήν Χάριν καί παναρμονίαν τοῦ οὐρανοῦ Ἑωσφόρος!

«Ὅπου ἐπισκιάσει ἡ χάρις σου ἀρχάγγελε, ἐκεῖθεν τοῦ διαβόλου διώκεται ἡ δύναμις. Οὐ φέρει γάρ, τῷ φωτί σου προσμένειν, ὁ πεσών Ἐωσφόρος»…

Ἄρα λοιπόν, καί ἐμεῖς, θά πρέπει νά ἔχουμε ὑπόψη μας ὅτι οἱ ἄγγελοι μᾶς προστατεύουν καί μᾶς ἀγαποῦν! Καί ἐμεῖς θά πρέπει νά τούς ἀγαποῦμε καί νά τούς εὐλαβούμεθα, ἀφοῦ εἶναι σύνδουλοί μας!

Οἱ θεοφόροι Πατέρες, τονίζουν τήν κατεξοχήν στενή σχέση καί ἐπικοινωνία πού ὑπάρχει ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους καί τούς ἀγγέλους. Ὁ ἄνθρωπος, ἔχει τή δυνατότητα μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ νά καταστεῖ ὁμότιμος μέ τούς ἀγγέλους, ἀφοῦ αὐτός εἶναι τό μόνο θεόπλαστο ὄν, γιατί κτίστηκε κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ καί ἔλαβε νοερά ψυχή μέ τήν ὁποῖα νοεῖ περί Θεοῦ καί «καθορᾷ» τή φύση τῶν ὄντων.

Ἡ ὁμοτιμία τοῦ ἀνθρώπου μέ τούς ἀγγέλους ἀποτελεῖ βαθμίδα στήν ἀνοδική πορεία, γιά νά πετύχει τήν ὁμόιωση μέ τόν Θεό. [28] «Μέ τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου, ὁ Θεός στέλνει τούς ἀγγέλους στούς δικαίους γιά νά ἐπανορθώσουν, νά ἐπιμεληθοῦν καί νά διαφυλάξουν τήν ἀνθρώπινη φύση, νά παρηγορήσουν καί νά ἐνισχύσουν τούς ταλαιπωρημένους πιστούς καί νά ἀποκαλύψουν τά μέλλοντα. Ἀπό τή διαγωγή τοῦ ἀνθρώπου ἐξαρτᾶται ἄν θά διατηρήσει τήν ἐπικοινωνία του μέ τούς ἀγγέλους». [29] 

Πρίν κατακλείσουμε τήν ταπεινή μας αὐτή ἀναφορά στούς ἁγίους ἀγγέλους καί νοερούς δικόνους τοῦ Ὑψίστου Θεοῦ, θά παρουσιάσουμε ἕνα μικρό ἀπόσπασμα ἀπό μία ἐγκωμιαστική, ἐκπληκτική καί θεολογική ὁμιλία γιά τούς ἀγγέλους, τοῦ ὄντως ἰσαγγέλου στήν πολιτεία, μελιρρύτου στόν λόγο, Ὁσίου Πατρός καί κορυφαίου τῶν Κολλυβάδων Πατέρων τοῦ 18ου αἰῶνος, Νίκοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Στό παρατιθέμενο ἀπόσπασμα, ἐξαίρεται ἡ ὑπακοή καί ἡ διακονία τῶν Ἀρχαγγέλων Μιχαήλ καί Γαβριήλ καί ὁ ρόλος τους ὡς ἐκφραστῶν, θά λέγαμε, τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ, τῆς ἀγάπης καί τῆς δικαιοσύνης, ἑννοιῶν, βεβαίως, πού κατά τήν Θεολογία, διακρίνονται, ἀλλά δέν διαχωρίζονται ∙ συνυφαίνονται δέ ὑπέρλόγως, στόν Ἕνα Θεό.

«…Θέλω ἀποδείξει μόνον εἰς τό παρόν ἐγκώμιον, ὅτι ὁ Θεῖος Μιχαήλ καί ὁ ἱερός Γαβριήλ, ἐστάθησαν ἐξαίρετοι ὑπηρέται τῶν ἐξαιρέτων ἐνεργειῶν καί ἔργων τοῦ Παντοδυνάμου Θεοῦ, καί προσέχετε διά νά τό καταλάβητε.

Δύο εἶναι κατά τούς Θεολόγους, αἱ κυριώτεραι ἐνέργειαι καί τά ἐξαίρετα προσόντα καί ἰδιώματα τοῦ Ἁγίου Θεοῦ∙ τό ἕν, ἡ δικαιοσύνη, ἤτις και ἀπονομία, καί κρίσις ὀνομάζεται, καί τό ἄλλο, ἡ ἀγαθότης, ἤτις και χρηστότης καί εὐσπλαγχνία καί ἔλεος ὀνομάζεται∙ περί ὧν λέγει ὁ Δαυΐδ: «ἔλεον καί κρίσιν ἄσομαί σοι Κύριε». Μέ τήν δικαιοσύνην ὁ Θεός κρίνει καί παιδεύει τούς ἀνθρώπους ὅταν ἁμαρτάνωσι και δεν φυλάττωσι τάς ἐντολάς του∙ καί μέ τήν ἀγαθότητα πάλιν, τούς ἐλεῖ καί εὐσπλαγχνίζεται.

Τώρα, ὁ Ἀρχάγγελος Μιχαήλ, ἔρχεται νά εἶναι ὁ ἐξαίρετος Ἄγγελος τῆς τοῦ Θεοῦ δικαιοσύνης, διότι αὐτόν βλέπομεν νά μεταχειρίζηται ὑπηρέτην, εἰς τό νά παιδεύῃ μέν καί σοφρωνῇ τούς κακούς∙ νά φυλάττῃ δέ καί νά ὑπερασπίζηται τούς καλούς, καθώς τοῦτο εἶναι φανερόν καί ἀπό πολλά ἄλλα μέρη τῆς θείας Γραφῆς, και μάλιστα ἀπό τόν θάνατον μέν ὅπου ἔδωκεν ὁ Μιχαήλ εἰς τά πρωτότοκα τῶν Αἰγυπτίων, διαφύλαξιν δέ καί ζωήν εἰς τά πρωτότοκα τῶν Ἐβραίων.

Ὁ δέ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ, φαίνεται νά εἶναι ὁ ἐξαίρετος Ἄγγελος τῆς ἀγαθότητος καί εὐσπλαγχνίας τοῦ Θεοῦ∙ διότι αὐτόν βλέπομεν νά μεταχειρίζηται ὑπηρέτην, ὅταν ἔχει νά κάμῃ εἰς τινάς καμίαν ἐξαίρετον εὐσπλαγχνίαν, καί ἔλεος∙ καθώς καί τοῦτο ὁμοίως εἶναι φανερόν καί ἀπό ἄλλα πολλά, μάλιστα δέ ἀπό τά ἀγαθά εὐαγγέλια ὁποῦ ἔφερεν εἰς τόν κόσμον ὁ Γαβριήλ, τοῦ μεγάλου ἐλέους τῆς ἐλεύσεως τοῦ Χριστοῦ.

Τρία εἶναι τά ἐξαίρετα καί μεγαλύτερα ἔργα ὁποῦ ἔκαμεν ὁ Θεός∙ πρῶτον, ἡ δημιουργία τοῦ νοητοῦ κόσμου∙ δεύτερον ἡ δημιουργία τοῦ αἰσθητοῦ κόσμου∙ καί τρίτον, ἡ ἔνσαρκος οἰκονομία τοῦ Θεοῦ Λόγου∙ καί εἰς τά τρία ταῦτα, πρώτους κα ἐξαιρέτους ὑπηρέτας μεταχειρίζεται τόν Μιχαήλ καί τόν Γαβριήλ…»[30].

Σέ ἄλλο σημεῖο τοῦ ἐγκωμιαστικοῦ αὐτοῦ λόγου, ὁ Ὅσιος Νικόδημος, θά ἀφήσει νά ἐκχυλίσει ἡ μεγάλη του εὐλάβεια πρός τούς Ἁγίους πρωτοστάτας τῶν Ἀσωμάτων δυνάμεων, καί μέ συγκαταβατική, ἀνθρωποπρεπῆ ὁρολογία θά ἐκφραστεῖ ὡς ἑξῆς:

«Ὁ Μιχαήλ και ὁ Γαβριήλ, εἶναι οἱ δύο φωτεινότατοι ὀφθαλμοί τοῦ παντεπόπτου Θεοῦ, μέ τούς ὁποίους βλέπει καί φωτίζει ὅλον τόν ὁρατόν καί ἀόρατον κόσμον. Μιχαήλ καί Γαβριήλ, εἶναι αἱ δύο κραταιόταται χεῖρες τοῦ Παντοκράτορος, μέ τάς ὁποῖας διοικεῖ τά πάντα, οὐράνια καί ἐπίγεια.

Μιχαήλ καί Γαβριήλ εἶναι οἱ δύο ταχύτατοι και μυριόπτεροι πόδες τοῦ πανταχοῦ παρόντος Κυρίου, μέ τούς ὁποίους περιέρχεται καί ἐμπεριπατεῖ ὄχι μόνον τήν οἰκουμένην ὅλην, ἀλλ᾿ ἕως καί αὐτάς τάς ἀΰλους ψυχάς τῶν ἀνθρώπων, ἕως καί αὐτάς τάς σκοτεινοτάτους ἀβύσσους∙ διά τοῦτο, εἰς μίαν στιγμήν βλέπεις αὐτούς να εὑρίσκονται εἰς τό ἕνα ἄκρον τοῦ κόσμου, καί εἰς τήν ἄλλην στιγμήν νά εὑρίσκονται εἰς το ἄλλο ἄκρον. Τώρα να θαυματουργοῦσιν εἰς τήν στερεάν, καί τώρα νά ἁρπάζωσιν ἀπό τά βάθη τῆς ἀβύσσου τούς καταβυθυσθέντας…».[31]

Αὐτά ὅλα, νομίζουμε, μποροῦν νά μᾶς πείσουν περί τῆς μεγάλης δυνάμεως, καθώς καί προστασίας τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ!

Ἄς τούς ἐπικαλούμαστε, λοιπόν καί ἐμεῖς καί ἄς στρέφουμε τή σκέψη μας εἰδικῶς, εὐλαβικῶς, εὐγνωμόνως καί ἱκετευτικῶς, πρός τόν προσωπικό μας φύλακα ἄγγελο, αὐτόν ὁ ὁποῖος, κατά τή μαρτυρία τοῦ ἰδίου Κυρίου μας «διαπαντός βλέπει τό πρόσωπον τοῦ Πατρός τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς».[32]

Αὐτός ὁ πλησίον μας νοερός φίλος, χαίρεται γιά τίς ἀρετές καί τή μετάνοιά μας[33] καί λυπεῖται γιά τίς ἁμαρτίες μας, ἀφοῦ κατά τόν Μέγα Βασίλειο, ὅπως ὁ καπνός φυγαδεύει τις μέλισσες, ἔτσι και ἡ ἁμαρτία φυγαδεύει τον φύλακα ἄγγελο ἀπό τή ζωή τοῦ ἀνθρώπου!

Ἄς φροντίζουμε, λοιπόν, νά τιμοῦμε, νά ἀναπαύουμε νά εὐχαριστοῦμε καί νά ἐπικαλούμαστε τούς «σύνοικους» καί «συνοδίτας» ἀγγέλους, ὡς περιτειχίζοντας, συμπαραστάτας καί ἐνισχύοντας στούς κατά Θεόν ἀγῶνες μας.

Ἄς δοξάζουμε δέ τόν Πανάγιο Κύριό μας, τόν «ἐξ οὔκ ὄντων» Δημιουργό καί τῶν νοερῶν φύσεων, λέγοντας μετά τοῦ ὑμνωδοῦ: «Ἰσχυΐ κατέστησας Ἀθάνατε, δυνατούς ἐξανύοντας τό πανάγιόν σου θέλημα τους σοί ἐν τοῖς ὑψίστοις ἀεί παρεστῶτας». [34]

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου