«Η ΔΙΑΣΠΑΣΙΣ ΤΩΝ Γ.Ο.Χ. ΚΑΤΑ ΤΟ 1937»

Η ΕΙΣΗΓΗΣΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ Γ΄ ΘΕΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ:

«Η ΔΙΑΣΠΑΣΙΣ ΤΩΝ Γ.Ο.Χ. ΚΑΤΑ ΤΟ 1937»

  

Ὑπό τοῦ θεολόγου ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΧΡ. ΓΚΟΥΤΖΙΔΗ 

 

Τό θέμα τό ὁποῖον ἀκολουθεῖ ὑπό τόν τίτλον: «Η ΔΙΑΣΠΑΣΙΣ ΤΩΝ Γ.Ο.Χ. ΚΑΤΑ ΤΟ 1937» ἀπετέλεσεν εἰσήγησιν ἐπί τοῦ ὁμωνύμου Γ΄ θέματος τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου  Τῆς εἰσηγήσεως ταύτης προηγήθη­σαν αἱ εἰσηγήσεις ἐπί τῶν θεμάτων: «Η ΦΥΣΙΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΗΜΕΡΟ­ΛΟΓΙΤΙΚΟΥ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ 1924» καί «Η ΘΕΣΙΣ ΤΗΣ ΓΝΗΣΙΑΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΝΕΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΣΜΟΥ-ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟ 1924 ΕΩΣ ΤΟ 1935».Αἱ ἐν λόγω ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ἔχουν ἤδη δημοσιευθεῖ εἰς τούς ἡμεροδείκτας τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς τῶν ἐτῶν 2004 καί 2005 ἀντιστοίχως, ἐνῶ εἰς τόν ἡμεροδείκτην τοῦ 2006 ἔχει δημοσιευθεῖ κατά τό πρῶτον ἥμισυ ἡ εἰσήγησις ἐπί τοῦ Γ΄ θέματος, ἡ ὁποία θά ἐκτεθῆ εἰς συνεχείας καί ἐκ τῆς παρούσης στήλης.

ΜΕΡΟΣ Α΄

«Η ΔΙΑΣΠΑΣΙΣ ΤΩΝ Γ.Ο.Χ. ΚΑΤΑ ΤΟ 1937»

Μέ τήν παροῦσαν εἰσήγησιν ἐπί τοῦ θέματος «Η ΔΙΑΣΠΑΣΙΣ ΤΩΝ Γ.Ο.Χ. ΚΑΤΑ ΤΟ 1937», καλούμεθα μέ πολλήν σύνεσιν καί προσοχήν νά μελετήσωμεν τό θλιβερόν γεγονός τοῦ σχίσματος -ἐπισυμβάντος ἀμέσως μετά τό ἱστορικόν ἔτος 1935- μέ γνώμονα πάντοτε νά δημιουργήσωμεν τάς προϋποθέσεις διά τήν θεραπείαν καί ἐξάλειψίν του.

Ἐτονίσθη ἤδη ἐν τοῖς προηγουμένοις, ἡ μεγίστη σημασία τῆς ἐπιστροφῆς τῶν τριῶν ἀρχιερέων (Δημητριάδος Γερμανοῦ, πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου καί Ζακύνθου Χρυσο­στόμου) καί τῆς ὑπ' αὐτῶν διακηρύξεως τῆς Ὁμολογίας-Ἐκκλησιολογίας τῆς Ἐκκλη­σίας τῶν Γ.Ο.Χ. καί ἐν λόγοις καί ἐν γράμμασι καί ἐν ἔργοις. Ἐξελθούσης τότε τῆς Ἐκκλησίας ἐκ τοῦ βαρέως χειμῶνος, εἰς τόν ὁποῖον εἶχε περιέλθει ὡς ἐκ τῆς ἐλλείψεως Ἀρχιερέων, πάντες ἀνέμενον τόν πλήρη θρίαμβον τῆς Ὀρθοδοξίας καί τήν συντριβήν τῆς κακοδοξίας. Ἀντί ὅμως τούτου εἰς νέαν δοκιμασίαν εἰσέρχεται ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ὡς ἐκ τοῦ πλήγματος τοῦ σχίσματος, δι' οὗ ἐπλήγη τό Σῶμα Αὐτῆς.

 Ἡ φύσις τοῦ προβλήματος καί ἡ θεραπεία του ἀπαιτοῦν σύνεσιν, ἵνα μετά φόβου Θεοῦ «θέσωμεν τόν δάκτυλον ἐπί τόν τύπον τῶν ἤλων». Καλούμεθα διακαιόμενοι ὑπό τῆς ἁμαρτίας τοῦ σχίσματος καί φωτιζόμενοι ὑπό τοῦ φωτός τῆς ἀληθείας καί τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ νά ἐπισημάνωμεν τήν αἰτίαν τοῦ σχίσματος καί τάς ἐξ αὐτοῦ συνεπείας καί ἀναζητήσωμεν τήν θεραπείαν καί τήν ἀποκατάστασιν τῆς ἑνότητος. Ἡ ἐνοχή μας ἔναντι τοῦ σχίσματος τοῦ 1937 εἶναι μεγίστη, διότι ἠνέχθημεν τοῦτο ἐπί τοσαῦτα ἔτη! Ἠνέχθημεν νά ὑβρίζεται καί βλασφημῆται δι' αὐτοῦ ὁ Χριστός. Ἠνέχθημεν νά καλύπτεται πίσω ἀπό τό σχίσμα τοῦ 1937 ὁ Νεοημερολογιτισμός καί νά προωθῆ τά οἰκουμενιστικά του σχέδια. Ἠνέχθημεν νά πολεμῆ ὁ Νεοημερολογιτι­σμός τήν Ὀρθοδοξίαν μέ τό πρόσχημα τῶν παρατάξεων καί νά κλείνωμεν τήν θύραν τῆς ἐπιστροφῆς εἰς τούς πλανωμένους ἀδελφούς μας Νεοημερολογίτας. Ἄν ἡ δη­μιουργία σχίσμα­τος εἶναι θανάσιμον καί ἀσυγχώρητον ἁμάρτημα, οἱ διατηροῦντες τό σχίσμα διαπράττουν ἀπείρως μεγαλύτερον ἁμάρτημα. Μέ αὐτήν τήν συνείδησιν δέον νά ἐξετάσωμεν τό θέμα. Ἔμπροσθέν μας πρέπει νά βλέπωμεν καθημαγμένον ἐκ τοῦ σχίσματος τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος (ἄς μήν ἀπατώμεθα) θά μᾶς ζητήση λόγον, θά ζητήση εὐθύνας ὄχι μόνον ἀπό τούς αἰτίους τοῦ σχίσματος, ἀλλά κυρίως ἀπό τούς συντηροῦντας τό σχίσμα καί μή ἐργαζομένους διά τήν θεραπείαν του.

Γράφων τήν παροῦσαν Εἰσήγησίν μου, πολλάκις ὠδίνησα διά τό σχίσμα, ἀλλά καί ἀγωνία κατέσχεν τήν ψυχήν μου διά τό ἄν φανῶμεν ἄξιοι ὥστε ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ νά ἐπαναπαυθῆ καί ἐπισκιάση ἐφ' ἡμᾶς, ἵνα δι' ἡμῶν ἐκφρασθῆ τό Πανάγιόν Του θέλημα.

Εἰς τήν παροῦσαν εἰσήγησιν ἡ ὅλη προσπάθεια ἐξαντλεῖται εἰς τήν παρουσίασιν καί τήν ἀντικειμενικήν ἔκθεσιν καί ἀνάλυσιν τῶν πηγῶν, αἱ ὁποῖαι καλύπτουν τήν περίοδον ἀπό τό τέλος τοῦ 1935 μέχρι καί τό 1937, ὅτε ἐπισημοποιήθη τό σχίσμα. Ἀσφαλῶς πλείονα κείμενα σχετικά μέ τήν αἰτίαν τοῦ ἐν λόγω σχίσματος ὑπάρχουν καί μετά τό 1937 μέχρι καί τό 1950, ὅτε ἐκδίδεται ἡ γνωστή ἐγκύκλιος τοῦ πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου. ἐκ τῶν κειμένων αὐτῶν ἐλάχιστα ἐκτίθενται ἐν τῆ εἰσηγήσει, μνημονεύονται δέ περισσότερα εἰς τήν βιβλιογραφίαν, ἡ ὁποία ἐκτίθεται εἰς τό τέλος τῆς εἰσηγήσεως.

ΜΕΡΟΣ Α΄

ΣΥΝΟΨΙΣ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΜΑ^.Ι^.ΟΥ-ΙΟΥΛΙΟΥ 1935

 Πρίν εἰσέλθωμεν εἰς τό θέμα τῆς εἰσηγήσεως, τό ὁποῖον καλύπτει τήν περίοδον ἀπό τήν ἐξορίαν τῶν ἀρχιερέων (8/21.6.1935) μέχρι τό 1937, παραθέτομεν συνοπτικῶς τά γεγονότα, τά ὁποῖα ἐσημειώθησαν ἀπό τῆς ἐπιστροφῆς τῶν τριῶν ἀρχιερέων μέχρι καί τῆς ἐξορίας αὐτῶν, ἤτοι, ἀπό 13/26.5.1935 ἕως 8/21.6.1935.

Τήν 13/26.5.1935, οἱ τρεῖς Ἀρχιερεῖς, ὁ Δημητριάδος Γερμανός, ὁ πρώην Φλω­ρίνης Χρυσόστομος καί ὁ Ζακύνθου Χρυσόστομος ἀποκηρύσσουν τόν Νεοη­μερο­λο­γιτισμόν καί ἐπιστρέφουν εἰς τήν Ὀρθοδοξίαν. Τήν ἰδίαν ἡμερομηνίαν, ἀποστέλλουν πρός τόν καινοτόμον Χρυσόστομον Παπαδόπουλον καί τήν Ἱεραρχίαν του τήν περίφημον Δήλωσιν-Διακήρυξιν, ἐνῶ, εἰς τόν Ἱερόν Ναόν τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου παρά τόν Κολωνόν, ἐτέλεσαν πανηγυρικόν ἀρχιερα­τικόν Συλλείτουργον καί ἀπηύθυνον τό γνωστόν Διάγγελμα πρός τούς Γ.Ο.Χ.

 Τήν ἑπομένην Κυριακήν, 20.5.1935 Π.Η. (2.6.1935 Ν.Η.), μετέβησαν εἰς τήν Ἱεράν Μονήν τῆς Παναγίας παρά τήν Κερατέαν Ἀττικῆς, ὅπου ἐγένοντο δεκτοί μέ Βυζαντινήν μεγαλοπρέπειαν ὡς ὁμολογηταί τῆς Ὀρθοδοξίας.

Τήν Τετάρτην, 23.5.1935 Π.Η. (5.6.1953 Ν.Η.), ἐψηφίσθη καί ἐχειροτονήθη κα­νονικῶς εἰς Ἐπίσκοπον Κυκλάδων ὁ Ἀρχ/της Γερμανός Βαρυκόπουλος τήν Πέμπτην, 24.5.1935, ἐψηφίσθη καί ἐχειροτονήθη κανονικῶς εἰς ἐπίσκοπον Μεγαρίδος ὁ Ἀρχιμανδρίτης Χριστόφορος Χατζῆς^. τήν Παρασκευήν, 25.5.1935, ἐψηφίσθη καί ἐχειροτονήθη κανονικῶς εἰς Ἐπίσκοπον τῆς πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Ἐπισκοπῆς Διαυλείας ὁ Ἀρχιμανδρίτης Πολύκαρπος Λιώσης καί τό Σάββατον, 26.5.1935, συνεδριάσασα ἡ Ἱερά Σύνοδος ἐξέλεξεν παμψηφεί καί ἐχειροτόνησεν κανονικῶς εἰς ἐπίσκοπον τῆς πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Ἐπισκο­πῆς Βρεσθένης, τόν Ἱερομόναχον καί πνευματικόν προϊστάμενον τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Παναγίας, Ματθαῖον Καρπαθάκην.

 Τήν Κυριακήν, 27.5.1935 Π.Η. (9.6.1935 Ν.Η.), ἀνακοινοῦται ἐπισήμως ἡ συγκρότησις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῶν Γ.Ο.Χ., γεγονός ὅπερ προεκάλεσεν μεγίστην ταραχήν εἰς τόν Χρυσόστομον Παπαδόπουλον καί τήν ὑπ' αὐτόν Νεοημερολο­γιτικήν Ἱεραρχίαν, ἥτις διατάσσει τόν περιορισμόν τῶν τριῶν Ἀρχιερέων, ἐνῶ παραλλήλως συνεδριάζει καί ἀποφασίζει νά πλήξη τούς τρεῖς ἀρχιερεῖς διά καθαιρέσεως, εἰς τήν ὁποίαν ὅμως συναντᾶ ἀντιρρήσεις ἐκ μέρους Συνοδικῶν Ἀρχιερέων.

 Τήν 17 (30) Μαΐου 1935, οἱ Συνοδικοί Ἐπίσκοποι, Ὕδρας Προκόπιος, Σάμου Εἰρηναῖος καί Ἀκαρνανίας Ἱερόθεος, πρό διλήμματος εὑρισκόμενοι, ὑπέβαλον πρός τήν Δ.Ι.Σ. τό ἀπό 29.5.1935 (Ν.Η.) ὑπόμνημά των, δι' οὗ ἐδήλουν ὅτι «εὑρίσκονται εἰς τήν ἀνάγκην νά ὑποβάλωσι πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον τήν παραίτησίν των ἀπό τῶν Συνοδικῶν αὐτῶν καθηκόντων, μή δυνάμενοι νά συμμορ­φωθῶσιν πρός τήν χαρα­χθεῖσαν ὑπό τῆς πλειοψηφίας τῆς Ἱ. Συνόδου γραμμήν κατά τῶν τριῶν Μητρο­πολιτῶν», ἤτοι τῶν Δημητριάδος Γερμανοῦ, πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου καί Ζακύνθου Χρυσοστόμου. (Ὅρα Μητρ. Δημητριάδος Χριστοδούλου Παρασκευαΐδη «ἱστορική καί Κανονική Θεώρησις τοῦ Παλαιοημερολογιτικοῦ ζητήματος» σελ. 241 Ἀθήνα 1982).

Τήν 12.6.1935 (Ν.Η.), ὁ Χρυσόστομος Παπαδόπουλος μέ τήν συνεργασίαν τοῦ Κορινθίας Δαμασκηνοῦ, πείθει τόν Πρωθυπουργόν Π. Τσαλδάρην καί διά Ν.Δ. ὑπογραφέντος ἐντός μιᾶς νυκτός, τροποποιεῖται ὁ Νόμος 5383/1932 σχετικῶς μέ τά πρωτοβάθμια δι' ἀρχιερεῖς Συνοδικά Δικαστήρια, ὥστε νά μή δύνανται καταδικα­σθέντες ἀρχιερεῖς νά ἀναστείλουν τήν ποινήν των δι' ἀνακοπῆς ἤ ἐφέσεως καί νά μήν ματαιοῦται ἡ δίκη ἐκ τῆς μή παρουσίας ἐν τῶ δικαστηρίω ὅλων τῶν Συνοδικῶν Ἀρ­χιερέων, ἀλλά τῶν 3/4 τουλάχιστον.^(*)

Τήν Τρίτην, 29.5.1935 Π.Η. (ἤ 11.6.1935 Ν.Η.), οἱ ἀρχιερεῖς τίθενται ὑπό αὐστη­ράν ἀστυνομικήν ἐπιτήρησιν εἰς τά Γραφεῖα τοῦ ἀγῶνος, Ἀριστοτέλους 37.

Τήν Πέμπτην, 31.5.1935 Π.Η. (13.6.1935 Ν.Η.), ἡ συγκροτηθεῖσα ἑπταμελής Ἱερά Σύνοδος τῆς «Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας» ἀποστέλλει πρός τήν Σύνοδον τῆς Ἐκ­κλησίας τῆς Ἑλλάδος, δεύτερον ἔγγραφον, δι' οὗ δέν ἀναγνωρίζει τό δικαίωμα νά κριθῆ αὕτη, Κανονική καί Ὀρθόδοξος Σύνοδος, ἀπό ἤδη ἐν ὑποδικία τελοῦσαν Σύνοδον.

 Τήν αὐτήν ἡμέραν, διεφημίσθη ὅτι τό Συνοδικόν δικαστήριον ἀπεφάσισεν τήν καθαίρεσιν τῶν τεσσάρων μόλις χειροτονηθέντων Ἀρχιερέων, ἤτοι τοῦΚυκλάδων Γερμα­νοῦ, τοῦ Μεγαρίδος Χριστοφόρου, τοῦ Διαυλείας Πολυκάρπου καί Βρεσθένης Ματθαίου. Τοῦτο δέν ἦτο πράγματι γεγονός, διεφημίσθη δέ πρός ἐκφοβισμόν τῶν τριῶν ἤ ἦτο ἁπλή πρόθεσις, ἡ ὁποία δέν ἐπραγματοποιήθη, δοθέντος ὅτι ἡ ἄκυρος καθαίρεσις τῶν τεσσάρων ἐγένετο τήν 3.7.1935 (Ν.Η.).

 Τήν 1/14.6.1935, συνεδριάζει τό Πρωτοβάθμιον δι' Ἀρχιερεῖς Δικαστήριον τῶν καινοτόμων καί «καθαιρεῖ» τούς Ἀρχιερεῖς Δημητριάδος Γερμανόν, πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομον καί Ζακύνθου Χρυσόστομον.

Τήν 7/20.6.1935, οἱ τρεῖς Ἀρχιερεῖς κυκλοφοροῦν τήν περιώνυμον «ἀποχαιρετι­στήριον ἐγκύκλιον» ἀπευθυνομένην πρός τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας τῶν Γ.Ο.Χ., ἐν τῆ ὁποία τονίζουν χαρακτηριστικῶς:

«...Τούτου ἕνεκα συνιστῶμεν εἰς ἅπαντας τούς ἀκολουθοῦντας τό Ὀρθόδοξον ἑορτολόγιον, ὅπως μηδεμίαν πνευματικήν ἐπικοινωνίαν ἔχωσι μετά τῆς σχισματικῆς Ἐκκλησίας καί τῶν σχισματικῶν λειτουργῶν Αὐτῆς, ἀπό τῶν ὁποίων ἔφυγεν ἡ χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος, διότι οὗτοι ἠθέτησαν ἀποφάσεις τῶν Πατέρων τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καίπασῶν τῶν πανορθοδόξων Συνόδων τῶν καταδικασασῶν τό Γρηγοριανόν ἑορτολόγιον. Ὅτι δέ ἡ σχισματική Ἐκκλησία δέν ἔχει χάριν καί ἅγιον Πνεῦμα, τοῦτο διαβεβαιοῖ καί ὁ Μ. Βασίλειος λέγων τά ἑξῆς: «Εἰ καί περί μή Δόγματα οἱ Σχισματικοί σφάλοιντο, ἀλλ' ἐπειδή τοίγε κεφαλή τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Χριστός, ἐστι, κατά τόν θεῖον Ἀπόστολον, ἐξ οὗ τά μέλη πάντα ζωοῦται καί τήν πνευματικήν, αὔξησιν δέχεται, οὗτοι δέ τῆς ἁρμονίας τῶν μελῶν τοῦ Σώμα­τος ἀπερράγησαν καί οὐκέτι παραμένουσαν αὐτοῖς ἔχουσι τήν χάριν τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Ὅ τοίνυν οὐκ ἔχουσιν, πῶς ἄν τοῖς ἄλλοις μεταδοῖεν;» (ὅρα Κ.Γ.Ο. Τόμος 25/1980 Τεῦχος 34 σελ. 22-23).

Τήν Παρασκευήν, 8/21 Ἰουνίου, ἀπέρχονται εἰς τόν τόπον τῆς ἐξορίας: ὁ Δημητριάδος Γερμανός εἰς τήν Μονήν Χαζεβιωτίσσης Ἀμμοργοῦ, ὁ πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος εἰς τήν Μονήν τοῦ Ἁγίου Διονυσίου Ὀλύμπου, ἐνῶ ὁ Ζακύνθου Χρυ­σόστομος, ὅστις ἐπρόκειτο νά μεταβῆ εἰς τήν Μονήν Ρόμβου Αἰτωλοακαρνανίας, τήν 5/18.6.1935, ἤσκησεν ἔφεσιν κατά τῆς ἀποφάσεως τοῦ Α΄βαθμίου δι' Ἀρχιερεῖς Δικαστηρίου, ἡ ὁποία, παρά τόν τροποποιηθέντα νόμον, ἐγένετο δεκτή.

Τήν 16.7.1935 (Ν.Η.), ἐκδικασθείσης τῆς ἐφέσεως αὐτοῦ, τό Β΄βάθμιον δι' Ἀρχιερεῖς Συνοδικόν Δικαστήριον, αἴρει ἀμέσως τήν καθαίρεσιν, καί ἀποκαθιστᾶ αὐτόν εἰς τόν θρόνον τῆς Ζακύνθου ἐπιβαλόν μόνον ἑξάμηνον ἀργίαν (Κ.Γ.Ο. τόμος 25 1980 τρεῦχος 35-36 σελ. 30 καί Χριστ. Παρασκευαΐδη σελ. 251).

 Τήν 3.7.1935 (Ν.Η.), ἡ Νεοημερολογιτική Ἱεραρχία ἀναγνωρίζει τάς χειροτονίας τῶν τεσσάρων νέων ἐπισκόπων τῆς Ἐκκλησίας τῶν Γ.Ο.Χ. καί τούς παραπέμπει νά δικασθοῦν ὑπό τοῦ Α΄βαθμίου δι' Ἀρχιερεῖς Δικαστηρίου, τό ὁποῖον αὐθημερόν διά τῆς ὑπ' ἀριθμ. 3/3.7.1935 ἀποφάσεώς του ἐπιβάλλει αὐτοῖς «τήν ποινήν τῆς καθαιρέσεως καί τοῦ 5ετοῦς σωματικοῦ περιορισμοῦ εἰς Μονάς», ἤτοι: Τοῦ Μεγαρίδος Χριστοφόρου Χατζῆ εἰς τήν Ἱεράν Μονήν Ταξιαρχῶν Σερίφου, τοῦ Κυκλάδων Γερμανοῦ Βαρυκο­πούλου, εἰς τήν Ἱεράν Μονήν Καθαρῶν ἰθάκης, τοῦ Βρεσθένης Ματθαίου Καρπαθάκη, εἰς τήν Ἱεράν Μονήν ἁγ. Διονυσίου Στροφάδων καί τοῦ Διαυλείας Πολυκάρπου Λιώση, εἰς τήν Μονήν Εὐαγγελιστρίας Σκιάθου (ὅρα Χριστ. Παρασκευαΐδη σελ. 253).

ΠΤΩΣΙΣ ΤΟΥ ΖΑΚΥΝΘΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

 Ἅμα τῆ πληροφορία τῆς πτώσεως τοῦ Ζακύνθου ἐκ τῆς Ὁμολογίας του καί τῆς ἐπιστροφῆς του εἰς τόν Νεοημερολογιτισμόν, οἱ δύο ἕτεροι Μητροπολῖται στιγματίζουν τόν ἐκπεσόντα ἀρχιερέα δι' ἐπισήμων κειμένων. Ὁ πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος ἀπο­στέλλει ἐκ τοῦ τόπου τῆς ἐξορίας του βαρυσήμαντον διάγγελμα ἔχον οὕτω:

«ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΥΣΕΒΗ
ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΛΑΟΝ
ΤΟΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑ ΤΟ ΠΑΤΡΙΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ

 Βαθύ καί ἐπώδυνον ὑπῆρξε τό τραῦμα, ὅπερ ἤνοιξεν εἰς τήν καρδίαν ἡμῶν ἡ ἐπαίσχυντος αὐτομόλησις ἑνός ἐκ τῶν συναθλητῶν καί συναγωνιστῶν τοῦ ἱεροῦ ἀγῶνος ἡμῶν, εἰς τήν Σχισματικήν παράταξιν τῶν νοεημερολογιτῶν. Τό δριμύ καί καρδιοβόρον τοῦτο ἄλγος αἰσθανόμεθα, ὄχι, διότι ἀπωλέσαμεν ἕνα μαχητήν ἀντάξιον πρός τήν ἱερότητα τοῦ ἀγῶνος ἀπό τήν ἰσχυράν παράταξιν ἡμῶν, ἀλλά διότι ἡπατήθημεν, στηριχθέντες εἰς τήν οὐ κατ' ἐπίγνωσιν πίστιν καί τήν ἀστάθειαν τοῦ χαρακτῆρος αὐτοῦ.

 Καί οὗτος μέν θά ἀποκομίση τόν δίκαιον μισθόν τῆς ἀπίστου μετανοίας αὐτοῦ, τόσω ἐκ μέρους τῆς πιστῆς καί Ὀρθοδόξου ἡμῶν παρατάξεως ὅσω καί ἐκ τῆς μερίδος τῶν νεοημερολογιτῶν. Διότι ἀμφότεραι αἱ παρατάξεις θά οἰκτεί­ρωσιν αὐτόν ἐπιστρέ­ψαντα ἐπί τόν ἴδιον ἔμετον καί ὡς καρπόν τῆς ὀψίμου μετανοίας αὐτοῦ ἀποκο­μίσαντα τήν καταισχύνην καί τό ὄνειδος, ὅπερ ἀνεξιτήλως ἐνεκολάφθη ἐπί τοῦ με­τώπου του τοῦ ἀρχιερατικοῦ.

 Ἀλλ' ὁ ἀγών ἡμῶν κυρίως, οὐ μόνον δέν ἀπώλεσε μέρος τι ἐκ τῆς ἠθικῆς δυνάμεώς του διά τῆς λιποταξίας ἑνός ἐκ τῶν πρώτων μαχητῶν, ἀλλά καί ἐκέρδισε διττῶς, καί διότι ἀπηλλάγη ἑνός ὑπόπτου τήν πίστιν καί ἀσταθοῦς τόν χαρακτῆρα ἀγωνιστοῦ, καί διότι οὗτος προσετέθη εἰς τήν ἀντίθετον παράταξιν πρός ἥν ἁρμόζει καί ἐξ ἧς ὡς μικρός τήν γνῶσιν καί ἀσθενής τήν ἀντίληψιν τοῦ ἠθικοῦ καθήκοντός του παρεπείσθη καί παρεσύρθη ὑφ' ἡμῶν.

Διά τήν παράταξιν ἡμῶν ἡ λιπταξία ἑνός ἀναξίου ἀγωνιστοῦ θά ἔχη καί τοῦτο τό καλόν ὅτι ἀφ' ἑνός μέν θά σθενώση καί γιγαντώση τό θάρρος καί τήν εὐψυχίαν τῶν λοιπῶν μαχητῶν, τῶν ἀγωνιζομένων ἐπί τῶν ἀδαμαντίνων ἐπάλξεων τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἀφ' ἑτέρου δέ θά καταστήση τόν λαόν μας περισσότερον πιστόν καί ἀφωσιωμένον εἰς ὅν ἀπό δωδεκαετίας οὗτος διεξάγει ἱερόν ἀγώνα, μή ἀποδειλιῶν νά θυσιάση καί αὐτήν τήν ζωήν του ὡς ὁλοκαύτωμα εἰς τόν ἱερόν καί Ἅγιον τῆς Ὀρθοδοξίας βωμόν. Πῶς οὗτος ὁ λαός νά μήν ἀποβῆ περισσότερον ἔνθερμος θιασώτης καί χαλύβδινος τήν ἐμμονήν εἰς ἕνα τοιοῦτον ὑψηλόν καί ἱερόν ἀγώνα, καί νά μήν ὑπερηφανευθῆ, βλέπων ἕνα Ἱεράρχην διά δειλίαν πρός μίαν μικράν κακουχίαν λιποτακτοῦντα καθ' ὅν χρόνον οὗτος ἐπί δωδεκαετίαν ὅλην ἀγογγύστως ὑφίσταται τούς σκληρούς διωγμούς ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Πολιτείας καί μένει πιστός ἀγραυλῶν καί φυλάττων φυλακάς εἰς τό μέτωπον τό πολεμικόν, ἐν πεποιθήσει πάν­τοτε πρός τήν νίκην, τήν μέλλουσαν θάττον ἤ βράδιον νά στέψη τῆ ἀκαταμαχήτω δυνάμει καί χάριτι τοῦ Κυρίου, τόν ἱερόν τῆς Ὀρθοδοξίας ἀγῶνα του; Ναί ἡ νίκη θά ἦ ὑπέρ ἡμῶν, διότι ἡμεῖς ἔχομεν τό δίκαιον, ἡμεῖς τά ἔνσημα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἡμεῖς τά χρυσόβουλα τῆς ἑλληνικῆς ἰδεολογίας, ἡμεῖς τέλος τήν ἀκραιφνῆ Ὀρθόδοξον ἑλληνικήν συνείδησιν. Ἀνδρίζου καί κραταιοῦ Ὀρθόδοξε Ἑλληνικέ λαέ πιστέ πρός τάς παραδόσεις τῆς Ὀρθοδοξίας καί τῆς μετ' αὐτῆς ἀναποσπάστως συνδεδεμένης ἑλληνικῆς ἰδεολογίας καί ἀτρέμως ἔχε ὅσον ἀφορᾶ τήν πορείαν τοῦ ἀγῶνος, τοῦ μηδέν ζημιωθέντος ἐκ τῆς λιποταξίας ἑνός ἀριθμοῦ, ἐφ' ὅσον ἐπί κεφαλῆς τούτου ἴστανται οἱ λοιποί ἀρχηγοί, οἱ ἔντιμοι καί εὔορκοι στρατιῶται τοῦ Χριστοῦ, οἱ μή δειλιῶντες μηδ' ἀπορριγοῦντες καί τήν ζωήν αὐτῶν νά προσφέρωσι ὡς ὁλοκαύτωμα σεπτόν εἰς τόν ἱερόν καί ἄξιον τῆς Ὀρθοδοξίας βωμόν.

 Μήν ἀμφέβαλε ποσῶς ὀρθόδοξε Ἑλληνικέ λαέ διά τήν νίκην τοῦ ἀγῶνος ἡμῶν, διότι οὗτος εἶναι ἀγών περί πίστεως, ἥτις πάντοτε νικᾶ κατά τήν ἀψευδῆ ἐπαγγελίαν τοῦ Κυρίου ἡμῶν, οὗ χάρις καί τό ἄπειρον ἔλεος σύν τῆ πατρικῆ ἡμῶν εὐχῆ καί εὐλογία εἴη μετά Σοῦ.

 Ἐκ τοῦ τόπου τῆς ἐξορίας τῆ 5/18.7.1935.

 † Ὁ πρ. Φλωρίνης ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

 (Κ.Ο. τ. 222/15.7.1935 καί Κ.Γ.Ο. τ. 35-36/1980 σελ. 31-32).

 Καί ὁ Δημητριάδος Γερμανός, τήν 17.7.1935, ἐκ τοῦ τόπου τῆς ἐξορίας ἐπίσης τηλε­γραφεῖ τό κάτωθι κείμενον:

 «Ἐξ Ἀμοργοῦ τῆ 17.7.1935

Κατάπληξιν ἐνεποίησέ μοι ἐκπεσμός Μητροπολίτου Ζακύνθου παραστάν­τος δευτεροβάθμιον δίκην μετανοήσαντος. Μεμορφωμένος ἔδει σφυρηλατῆσαι χαρα­κτήρα ἐμμένειν ἀνενδότως πατρικάς παραδόσεις τρικυμίας τυχούσης. Οὗτος δημο­σιεύων ἄρθρα κατά Παπικοῦ ἡμερολογίου ἐν Σκρίπ ἦτο πεπεισμένος ὑπέρ ἀληθείας προσπαθῶν πεῖσαι Χριστιανούς ἐμμένωσι. Διαδίδων ὅτι ἐκλε­γόμενος ἀρχιερεύς τεθήσεται εὐθέως ἐπί κεφαλῆς παλαιοημερολογιτῶν ἄνευ παρακλήσεων. Ἐκουσίως ἐτάχθη συνεργάτης ἡμῶν παρ' οὐδενός παρσυρθείς καίτοι ἀρχιεπίσκοπος διά Μη­τροπολίτου τινός καί δικηγόρων προσεπάθει ἀποσπάσαι αὐτόν. Μετέγνω ἕνεκα δειλίας φοβηθείς ἐξορίαν ἀπώλειαν ἀγαθῶν ζωῆς. Οὐχί ἀρχιερατικῶς πολιτευθείς ἀλλ' ὡς ποιμένες ἰσραήλ ἐγκαταλείψαντες Θεόν Πατέρων προσεκύνησαν τῶ Βάαλ ἀφέντες ζηλωτήν ἠλίαν μονώτατον. Καί ποιμένες Ὀρθόδοξοι ἐγένοντο ἀρειανοί εἰκονομάχοι οἱ αὐτοί ποτέ Φωτιανοί ποτέ ἰγνατιανοί Καρδινάλιοι χάριν ἰσχυρῶν γῆς πρός ἀπόλαυσιν ἐπιγείων ἀγαθῶν παρά συνείδησιν πράττοντες. Σήμερον πολλοί Ἀρχιερεῖς τυγχάνουσι Παλαιοημερολογῖται, ἀλλά φόβω συνεχόμενοι ἀπεμπολοῦσιν ὡς οἱ παλαιοί ὅσια Ἱερά χάριν προσκαίρων ἀγαθῶν λησμονοῦντες ὅτι πύλαι ἄδου οὐ κατισχύσωσιν Ἐκκλησίας, ἥτις θά ἀποβῆ νικήτρια.

 † Ὁ Δημητριάδος ΓΕΡΜΑΝΟΣ»

 (Κ.Ο. τ. 222/15.7.1935 καί Κ.Γ.Ο. αὐτόθι σελ. 32).

 Ἐκ τῶν ἀνωτέρω σαφῶς προκύπτει ὅτι οἱ δύο οὗτοι ἀρχιερεῖς ἔχουσι ἀναπεπταμένην τή σημαίαν τῆς Ὀρθοδόξου Ὁμολογίας των καί ἔχουν πίστιν καί φρόνημα ἀγωνιστικόν.

Η ΠΤΩΣΙΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΥΛΕΙΑΣ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ

 Τήν 8.7.1935 (Ν.Η.), οἱ ἐπίσκοποι Μεγαρίδος Χριστόφορος καί Διαυλείας Πολύ­καρπος, μιμούμενοι τόν Ζακύνθου, μέ καθυστέρησιν βεβαίως, ἤσκησαν ἔφεσιν κατά τῆς ἀποφάσεως τοῦ Α΄βαθμίου δι' ἀρχιερεῖς δικαστηρίου ἀλλ' οὗτοι ἀντιμετωπίσθησαν ὑπό τοῦΒ΄βαθμίου κατά αἰσχρόν-ἱερόσυλον τρόπον, ἀφοῦ τό Β΄βάθμιον τοῦτο συνεδριάσαν τήν 15.7.1935 (Ν.Η.), ἦρεν μέν τήν καθαιρετικήν ἀπόφασιν τοῦ Α΄βαθμίου, δέν «ἀπεκατέστησεν» ὅμως αὐτούς εἰς τόν ἐπισκοπικόν βαθμόν, ἀλλά τούς ὑπήγαγεν εἰς τόν βαθμόν τοῦ Πρεσβυτέρου!

Ἡ γελοιοποίησις τῶν καινοτόμων ἐκ τῆς ἀποφάσεως αὐτῆς, ἀλλά καί ἡ μέχρις αἰσχρότητος ἱεροσυλία των, ἀπεκαλύφθη ὅταν μετά ἔτη ἐδέχθη τούς ἰδίους προσφεύ­γοντας εἰς τόν νεοημερολογιτισμόν, ὡς Ἀρχιερεῖς.

 Πάντως οἱ δύο οὗτοι ἀρχιερεῖς μέ τό νά ἀναγνωρίσουν τήν πρᾶξιν τοῦ Α΄βαθμίου δι' Ἀρχιερεῖς Συνοδικοῦ Δικαστηρίου καί νά προσφύγουν εἰς τό Β΄βάθμιον τοιοῦτον ἐτέθησαν ἐκτός τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῶν Γ.Ο.Χ. ὡς πεπτωκότες.

 (Συνεχίζεται)

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 (*) Ἰδού ὁ τροποποιηθείς σχετικός νόμος:

 1) Α.Ν. τῆς 12.6.1935 (Φ.Κ. 255/1935).

 «Περί τροποποιήσεως τοῦ Καταστατικοῦ Νόμου 5187».

 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

 Προτάσει τοῦ ὑπουργικοῦ Συμβουλίου ἀποφασίσαμεν καί διατάσσομεν:

 Ἄρθρον 1. - Ἡ παράγραφος 5 τοῦ Κωδικ. Καταστατικοῦ Νόμου 5187 τροποποιεῖται ὡς ἀκολούθως: Ὁ καλούμενος Συνοδικός ἤ καί ὁ διατελῶν τοιοῦτος δύναται νά παραι­τηθῆ τῶν συνοδικῶν αὐτοῦ καθηκόντων. Μετά δέ τήν ἀποδοχήν ὑπό τῆς Ἱ. Συνόδου τῆς παραιτήσεως, καλεῖται ὑπό τοῦ Προέδρου ὡς Συνοδικός, ὁ ἑπόμενος κατά τά πρεσβεῖα τῆς ἀρχιερωσύνης τῶν ἤδη κεκλημένων ἐκ τῆς οἰκείας σειρᾶς. Οὗτος παραμένει καί κατά τό ἑπόμενον ἔτος ἐάν ἐκλήθη ὡς συνοδικός ἐντός τοῦ δευτέρου ἑξαμήνου τῆς συνοδικῆς περιόδου. Κατά τό αὐτόν τρόπον ἀντικαθίσταται καί ὁ ἄνευ ἀδείας τῆς Ἱ. Συνόδου ἐπί μῆνα μή μετασχών τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδου ἀδικαιολογήτως. Ἡ διάταξις λογίζεται ἰσχύουσα ἀπό τῆς ἐνάρξεως τῆς ὑφεστώσης συνοδικῆς περιόδου.

Ἄρθρον 2. - Τό ἄρθρον 2 τοῦ κατ' ἐφαρμογήν τοῦ ἄρθρου 5 τοῦ Νόμου 5415 Ν.Δ. τῆς 6ης ἀπριλίου 1933, καταργεῖται ἐπανερχομένου εἰς ἰσχύν τοῦ ἄρθρου 6 τοῦ Κωδικ. Νόμου 5187.

 Ἄρθρον 3. - Τό ἄρθρον 19 τοῦ περί ἐκκλησιαστικῶν δικαστηρίων 5383 νόμου ἀντικαθίσταται οὕτως: «Τά συνοδικά δικαστήρια τό τε πρωτοβάθμιον καί τό δευ­τε­ροβάθμιον θεωροῦνται νομίμως συγκεκροτημένα, ὅταν μετέχωσιν αὐτῶν τά 3/4 του­λάχιστον τῶν κατά τά ἄρθρα 21 καί 24 ἀπαιτουμένων μελῶν.

Τά ἄρθρα 129 ἐδ. 1 καί 135 τοῦ αὐτοῦ νόμου περί ἀναστολῆς τῆς ἐκτελέσεως τῆς ἀπο­φάσεως καταργοῦνται».

 Ἡ ἰσχύς τοῦ παρόντος ἄρχεται ἀπό τῆς δημοσιεύσεως αὐτοῦ εἰς τήν ἐφημερίδα τῆς Κυβερ­νήσεως.

 Εἰς τόν ἐπί τῶν θρησκευμάτων καί Παιδείας ὑπουργόν ἀνατίθεμεν τήν δημοσίευσιν καί ἐκτέλεσιν τοῦ παρόντος, ὑποβληθησομένου ὑπό τήν κύρωσιν τῆς ἐθνοσυνελεύσεως».

 (Θεοκλήτου Στράγκα: «Ἐκκλησιαστική Ἱστορία ἐκ πηγῶν ἀψευδῶν» τόμος Γ΄ σελ. 2043-2044 Ἀθῆναι 1971).